Zengezur barışı sağladı! Türkiye nin etkisi artacak

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın önceki gün ABD Başkanı Donald Trump'ın ev sahipliğinde Beyaz Saray'da gerçekleştirdiği büyük buluşmanın etkisi yankılanmaya başladı. ABD'nin en etkin sağ yayın organlarından Politico'da yayınlanan analiz yazısında Zengezur Koridoru'nun anlaşmadaki en başarılı madde olduğuna değinilerek “bu sayede Türkiye de, Hazar Denizi ve ötesindeki Türk Cumhuriyetleri ile ticaret ve enerji hatlarını doğrudan bağlayabilecek” ifadesine yer verildi. İşte o analizde yer alan çarpıcı vurgular:

ABD'nin etkin yayın organlarından Politico'nun analizine göre Beyaz Saray'daki anlaşma Güney Kafkasya çatışmalarının ardından en kapsamlı barış adımı olarak kayıtlara geçti. EN KAPSAMLI BARIŞ

Washington’daki imza töreninde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’la kameraların karşısına çıkan Trump, anlaşmanın kalıcı barış getireceğine inandığını belirtti. Anlaşma, Güney Kafkasya’da yıllardır süren sınır ihtilafları ve çatışmaların ardından en kapsamlı barış adımı olarak kayıtlara geçti.

KRİTİK MADDE ZENGEZUR

Trump yönetimi, eski Başkan Joe Biden döneminde başlatılan diplomatik çerçeveyi temel alarak müzakereleri tamamladı. ABD’li yetkililer, anlaşmayı mümkün kılan en kritik unsurun, Ermenistan’ın güneyinde İran sınırı boyunca uzanan Zengezur Koridoru’nun statüsüne dair yaratıcı çözüm olduğunu belirtiyorlar. Bu düzenlemeye göre koridor, ABD yönetiminde olacak ve bir Amerikan şirketi burada ulaştırma altyapısını geliştirecek. Hattın faaliyete geçmesiyle Azerbaycan, ana karası ile Nahçıvan arasında doğrudan bağlantı kazanacak.

TÜRKİYE'NİN ÖNEMİ

Koridor, Türkiye açısından da kritik bir öneme sahip. Ankara, 2020’deki İkinci Karabağ Savaşı’ndan bu yana Zengezur hattını, Azerbaycan üzerinden Orta Asya’ya uzanacak kesintisiz kara yolu projesinin merkezine yerleştiriyor. Bu sayede Türkiye, Hazar Denizi ve ötesindeki Türk Cumhuriyetleri ile ticaret ve enerji hatlarını doğrudan bağlayabilecek. Uzmanlara göre bu gelişme, hem bölgesel lojistik ağları hem de enerji koridorlarını dönüştürme potansiyeline sahip. Anlaşma ABD ile Türkiye'nin ortak çıkar merkezinde durabildiklerini de göstermekte.

Zengezur Koridoru’nun açılmasıyla Türkiye'nin hem Azerbaycan’a kara bağlantısı kurması hem de Orta Asya’daki Türk devletleriyle ticari ve kültürel ilişkilerini güçlendirmesi bekleniyor. BAKÜ'YE GÜVENLİK

Anlaşma, Azerbaycan’a yeniden ABD güvenlik yardımı sağlanmasını da öngörüyor. Washington ayrıca, Bakü’nün uzun süredir gereksiz gördüğü ve 2020’de Karabağ’ın geri alınmasından sonra işlevsiz kalan AGİT Minsk Grubu’ndan da çekilecek. ABD, geçmişte Azerbaycan’a 100 milyon doları bulan güvenlik fonu ve askeri teçhizat desteği sağlamıştı.

DİASPORA İSTEDİĞİNİ ALAMADI

Ermeni diasporası temsilcileri ise anlaşmanın bazı konuları ertelemesini eleştiriyor. Özellikle 2023’te Karabağ’dan göç eden Ermenilerin geri dönüş hakkı, esirlerin durumu ve bölgedeki Ermeni kültürel mirasının korunması gibi başlıkların masadan kaldırılmaması gerektiğini savunuyorlar. Ancak Beyaz Saray, anlaşmanın Ermenistan’a ABD ile stratejik ortaklık ve ekonomik iş birliği fırsatları sunduğunu vurguluyor.

TÜRKİYE'NİN GÜCÜ ARTACAK

Ankara, Zengezur Koridoru’nun açılmasıyla hem doğrudan Azerbaycan’a kara bağlantısı kuracak hem de Orta Asya’daki Türk devletleriyle ticari ve kültürel ilişkilerini güçlendirecek. Bu gelişme, Türkiye’nin “Orta Koridor” vizyonunu desteklerken, Çin’in Kuşak ve Yol girişimiyle de uyumlu bir hat oluşturma ihtimali var. Ancak uzmanlar, bölgedeki kalıcı istikrarın sağlanabilmesi için Ermenistan ve Azerbaycan arasında güven inşasının devam etmesi gerektiği uyarısında bulunuyor.

[email protected]

Kaynak: Web Özel