12 gün savaşları Düşünce Günlüğü Haberleri

Doç. Dr. Kenan Baş - Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

1948 doğumlu İsrail devletinin yakın tarihinde 1967 yılında gerçekleşen “Altı Gün” savaşlarından sonra 13 Haziran 2025 tarihinde İsrail’in İran’a hava saldırısı düzenlemesiyle başlayan ve 12 gün süren İsrail -İran savaşına 12 gün savaşları demek abes olmasa gerek. Son 15 gün içerisinde Dünya Kamuoyuna yansıyan sayısız yorum ve öngörüleri bir kenara bırakacak olursak, başta Türkiye olmak üzere, kahir ekseriyetini Orta Doğu ülkelerinin oluşturduğu bu durum pek çok ülkenin ciddi dersler çıkarması gereken önemli bir sürecin ön habercisi olarak karşımızda duruyor.

KABADAYI RACONUNA ÇİZİK ATILDI

13 Haziran 2025 tarihi aslında geniş bir perspektiften analiz edildiğinde yıllardır pek çok zihni meşgul eden sorulara cevap olabilecek mahiyette özel bir tarihtir. İran açısından bu savaş, her şey den önce İran’ın yıllardır takınmış olduğu kabadayı raconuna derin bir çizik atıldığı, bin bir gece masallarına konu olan ve tarihi romanları süsleyen esrarengiz pers kültürünün prestijinin yerle bir edildiği bir savaş olarak yorumlanabilir. Adeta İran dünya kamuoyu önünde “Dağ fare doğurdu” algısına mazhar olmuştur. Buna bağlı olarak da olası bir İsrail-İran Savaşında İran’ın İsrail’i saatler içerisinde yok edebileceği iddiaları üzerine ladese tutuşanların bahisleri İran aleyhine çürütülmüştür. İran’ın yönetici ve üretici beyin takımını oluşturan üst düzey komutanlarının ve akademisyenlerinin kendi toprakları içerisinde nokta atışı ile ortadan kaldırılması İran’ın kendi iç siyasetinde ve hâkim rejimin stratejik ve politik şekillenmesinde sorgulanması gereken acil bir konu olduğu göz önünde durmaktadır.

MASUMLARIN AHI DEMİR KUBBEYİ DELDİ

İsrail açısından ise bu savaş, zorunlu bir empati savaşı olarak adlandırılabilir. İsrail 12 gün savaşları ile uzun bir aradan sonra sınırlı da olsa savaş, yıkım, ölüm gibi kavramları gerçek hayatta tecrübe etmiştir. İsrail, bu savaş ile Gazze’deki masum binlerce kadın ve çocuğun ahının o çok güvendiği demir kubbenin savunma sistemini delebileceğini acı da olsa fark etti. 12 gün savaşları ile İsrail halkı korku ve acı ile tanışarak belki de ilk kez Gazze’de yaşanan vahşetin acısını hissetmeye başladı. Peki ya Türkiye açısından…

OMUZLARIMIZDAKİ TARİHİ SORUMLULUK

Türkler, necip ve korkusuz bir millet olarak sayısız devlet kurmuş ve teşkilatçı yapılarıyla da övünen ve övünmeyi de hak etmiş bir millettir. Ancak içinde bulunduğumuz yüzyılda sadece hamaset kültürü ve siyasetiyle, bu eşsiz coğrafyaya hâkim olamayacağımızı, ona sahip çıkamayacağımızı da öğrenmemiz gerekmektedir. Yakın tarihte kurtuluş mücadelesi vermiş ve bu mücadeleyi memleketin farklı bölgelerindeki farklı kahramanlarla yürütmüş bir milletin torunları olarak farkında olmamız gereken durumlar var.

O dönemde Erzurum’da Kara Fatma ve Nene Hatun'un işgaller karşısında ortaya koymuş olduğu milliyetçi mücadele ruhu ve tavrı, onların torunları tarafından bugünün mücadele anlayış ve stratejisi ile Milli İstihbarat Teşkilatı'nda kendini ortaya koyuyor. Batı Karadeniz’de “Şerife Bacı” o gün Türk ordusuna cephane taşırken milletinin kurtuluşa ereceğini biliyor ama Doğu Karadeniz’in Trabzon’unda dünyaya gelecek olan Bayraktar ailesinin 21.yüzyıl dünyasında memleketin, kağnıdaki cephaneyle korunamayacağını bileceklerini ve bunun için memleketin ilk milli SİHA ve İHA sistemlerini geliştireceklerini görebiliyordu. Kara Fatmaların, Şerife Bacıların, Mehmet Akiflerin, Ali Efelerin, Gördesli Makbulelerin torunları olarak ecdadımızdan devralınan tarihi sorumlulukların bilincinde olmak, aklın ve bilimin ışığında varlığımızı korumak ve geleceğe çok çalışarak hazırlanmak zorundayız.

“KEŞKE” DOĞMADAN!

İsrailli eski futbolcu ve televizyon yorumcusu Eyal Berkoviç’in, “Çeyrek finalde Hamas’la berabere kaldık ama penaltılarda yendik; yarı finalde İran’ı yendik, finalde Türkiye var” şeklindeki küstah yorumunu da göz önüne aldığımızda Türk gençliği içerisinden daha fazla Aziz Sancarların, Uğur Şahinlerin, Özlem Türecilerin, İlhami Gülçinlerin, Selçuk Bayraktarların ve Yusuf Dikeçlerin çıkması gerektiğini bilmek ve ona göre gençliği şekillendirmek gerektiğinin bilincinde olmak gerekir. Yaklaşık yüzyıl öncesinden bugünü gören Mustafa Kemal Atatürk “İstikbal göklerdedir. Göklerini koruyamayan uluslar, yarınlarından asla emin olamazlar” sözleri ile Türk gençliğine büyük tarihi mesajı vermiştir. Aksi taktirde İran atasözlerinin birinde ifade edilen, Eger-râ bâ-meger tezvîc kerdend Ez îşân beççe’î şod ‘kâşkî” nâm “ (Eğer ile meğeri evlendirmişler, onlardan ‘keşke’ doğmuş) akıbetine maruz kalmak çok da uzak bir ihtimal olmayabilir…