50 yaş sonrası tabakta devrim zamanı Sözcü Gazetesi

50 YAŞ ÜSTÜ ŞEKER, KİLO VE DAMARLAR -4- Sağlıklı sofranın yeni matematiği

Yaş ilerledikçe metabolizma yavaşlar, insülin duyarlılığı azalır ve kas kütlesi düşer.

Bu doğal sürece eklenen yanlış beslenme alışkanlıkları diyabet, hipertansiyon ve karaciğer yağlanması riskini katlar.

Oysa tabakta yapılacak küçük değişikliklerle bu zinciri kırmak mümkün. 

(Kaynak: American Diabetes Association, 2025)

Kahvaltıdan başlayın

Günün ilk öğünü, kan şekeri kontrolü için en önemli adımlardan biridir. Şekerli kahvaltılık gevrekler yerine yumurta, tam tahıllı ekmek, avokado veya ceviz gibi sağlıklı yağlar ve proteinlerle güne başlamak, gün boyu tokluk sağlar. (Kaynak: Mayo Clinic, 2025)

Glisemik yük kavramını öğrenmek

Beslenme planlarında glisemik indeks tek başına yeterli değil.

Asıl önemli olan glisemik yük, yani tüketilen porsiyonun kan şekerini ne kadar hızlı yükselttiği.

Beyaz ekmek, pirinç pilavı veya patates gibi yüksek glisemik yük taşıyan gıdalar kan şekerini hızla yükseltir, ardından düşüşle birlikte daha fazla açlık hissi yaratır.  (Kaynak: Harvard Health, 2025)

Uzman önerisi

Beslenme değişiminde sürdürülebilirlik çok önemlidir. Haftada bir gün küçük kaçamaklar yapmak motivasyonu korur ama ana düzeni bozmaz. Sürekli yasaklar koymak yerine denge kurmak, uzun vadede başarı sağlar.

(Kaynak: Harvard Health, 2025)

Lif dostu beslenme

Lif, kan şekerini dengeler, bağırsak sağlığını korur ve kolesterol seviyelerini iyileştirir. Günde en az 25-30 gram lif tüketmek, metabolik sağlığı destekleyen en temel adımlardan biridir. (Kaynak: World Health Organization, 2024)

İşlenmiş gıdalardan uzak durun

Paketlenmiş ve raf ömrü uzun gıdalar genellikle gizli şeker, tuz ve trans yağ içerir. Etiket okumayı alışkanlık haline getirmek, bu tuzaklardan korunmanın en basit yoludur. (Kaynak: Centers for Disease Control and Prevention, 2025)

Damar dostu tabak modeli Sofrada yapabileceğiniz üç basit değişiklik

1 - Beyaz ekmek yerine tam buğday veya çavdar ekmeği tercih edin.

2 - Ana öğünlerde tabağınızın yarısını sebzelerle doldurun.

3 - Şekerli içecekleri su veya şekersiz bitki çaylarıyla değiştirin.

(Kaynak: American Diabetes Association, 2025)

Küçük değişikliklerin büyük etkisi

Araştırmalar, düşük glisemik yükle beslenmenin 6 ayda bel çevresini ortalama 4 cm azalttığını, açlık kan şekerini ise yüzde 10 oranında düşürdüğünü gösteriyor. Düzenli egzersizle birleştirildiğinde bu etki daha da güçleniyor. (Kaynak: Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 2024)

Sağlıklı tabak için haftalık plan Düşük glisemik yükün faydaları

- Kan şekerini dengeler.

- İnsülin dalgalanmalarını önler.

- Karın yağlanmasını azaltır.

- Tokluk süresini uzatır.

- Diyabet ve kalp krizi riskini düşürür.

(Kaynak: Journal of the American Medical Association, 2025)

Su, en ucuz ilaç

50 yaş üstünde sıvı ihtiyacı azalır ama suyun önemi artar.

Günde en az 2 litre su içmek, toksinlerin atılmasını kolaylaştırır, açlık hissini azaltır ve metabolizmayı destekler.

Şekerli içeceklerden uzak durmak da karaciğer ve damar sağlığını korur. (Kaynak: National Institutes of Health, 2025)

YARIN:

- Egzersizin kan şekeri ve metabolizma üzerindeki etkisi

- 50 yaş üstü için en güvenli ve etkili hareket programı

- 7 günlük tempolu yürüyüş ve kas güçlendirme planı