Besin dışı maddeleri yeme davranışı normal mi? Pika sendromuna dair merak edilenler

Bu yeme alışkanlığı kültürel mi, hastalık mı? Toprak veya kil yeme alışkanlığı bazı toplumlarda yaygın olarak görülse de, sağlık açısından ciddi riskler taşıyor. Pika sendromu hakkında bilinmesi gerekenler…

PİKA SENDROMU NEDİR?

Pika sendromu, bireyin besin değeri taşımayan maddeleri tüketme isteğiyle karakterize edilen bir yeme bozukluğudur. Toprak, kil, buz, kağıt, sabun, saç gibi maddeleri yeme davranışıyla kendini gösterir. Genellikle çocuklarda, hamilelerde ve bazı psikiyatrik rahatsızlıklara sahip bireylerde görülür. Bu bozukluğun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, besin eksiklikleri, psikolojik durumlar ve çevresel faktörlerle ilişkili olduğu düşünülmektedir.

Bu belirtilere sahipseniz yeme bağımlısı olabilirsiniz!

Aç değilken de yiyor musun? 'Tamamen duygusal' olabilir!

PİKA SENDROMUNUN BELİRTİLERİ

Pika sendromu kişiden kişiye farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Belirtiler, bireyin yaşına, genel sağlık durumuna ve beslenme alışkanlıklarına göre değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler arasında ise aşağıdaki davranışlar yer alır:

1. TOPRAK YEME

Pika sendromunun en sık rastlanan belirtilerinden biridir. Toprak tüketimi genellikle demir ve çinko eksikliğiyle ilişkilendirilir. Ancak bu davranış, sindirim sorunları, parazit enfeksiyonları ve toksin alımı gibi sağlık problemlerine neden olabilir.

2. KİL VE TEBEŞİR YEME

Özellikle çocuklarda yaygın olarak görülen bir diğer belirti de kil ve tebeşir tüketme isteğidir. Bu tür maddeleri yeme davranışı da çoğunlukla mineral eksikliklerinden kaynaklanır.

3. KAĞIT YEME

Kağıt gibi yenmemesi gereken maddelere karşı istek, besin eksikliklerine ek olarak psikolojik sorunların da belirtisi olabilir. Özellikle stres, anksiyete ve obsesif-kompulsif bozukluklar bu davranışı tetikleyebilir.

PİKA SENDROMUNUN NEDENLERİ 1. BESİN EKSİKLİKLERİ

Demir ve çinko eksiklikleri, pika sendromunun en yaygın nedenleri arasında yer alır. Vücutta bu minerallerin yetersizliği, bireyin bilinçsizce besin dışı maddelere yönelmesine sebep olabilir. Besin takviyesiyle bu tür davranışların azaldığı gözlemlenmiştir.

2. GEBELİK

Hamilelikte hormonal değişimler ve artan mineral ihtiyacı, bazı kadınların buz, toprak veya sabun gibi maddelere karşı istek duymasına yol açabilir. Bu durum genellikle geçicidir ancak annenin ve bebeğin sağlığı açısından dikkate alınmalıdır.

3. ZİHİNSEL SAĞLIK BOZUKLUKLARI

Şizofreni, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) ve otizm spektrum bozukluğu gibi psikiyatrik rahatsızlıklarda pika sendromu daha sık görülmektedir. Bu bireyler, stresle başa çıkma yöntemi olarak besin dışı maddeleri tüketebilir.

4. KÜLTÜREL VE SOSYAL ETKENLER

Bazı kültürlerde toprak veya kil yeme alışkanlıkları geleneksel olarak kabul görmektedir. Ancak bu maddeler toksik bileşenler içerebileceğinden sağlık açısından tehlike oluşturabilir. Tanı sürecinde kültürel faktörlerin dikkate alınması önemlidir.

5. STRES VE ANKSİYETE

Yoğun stres altında olan bireylerde, özellikle de çocuklarda, pika benzeri davranışlar ortaya çıkabilir. Bu davranışlar çoğu zaman geçici bir rahatlama sağlama amacı taşır. Psikolojik destek bu noktada büyük önem taşır.

PİKA SENDROMU TEDAVİSİ 1. BESLENMENİN DÜZENLENMESİ

Pika sendromunun tedavisinde, öncelikli adım besin eksikliklerinin giderilmesidir. Demir, çinko ve diğer temel minerallerin takviye edilmesiyle birlikte, dengeli bir beslenme planı uygulanmalıdır. Diyetisyenlerin rehberliğinde hazırlanacak bir program, tedavi sürecinde etkili olabilir.

2. PSİKOLOJİK DESTEK

Psikolojik faktörlerin tedavideki rolü büyüktür. Bireyin yaşadığı stres, kaygı ve diğer psikolojik sorunların ele alınması gerekir. Psikoterapi, danışmanlık ve davranış terapileriyle hem altta yatan sorunlar hem de yeme davranışı kontrol altına alınabilir.

3. EĞİTİM VE BİLGİLENDİRME

Özellikle çocuklarda görülen pika sendromunda, ailelerin ve öğretmenlerin bilgilendirilmesi şarttır. Ebeveynlere çocuklarının davranışlarını nasıl gözlemleyecekleri ve yönlendirecekleri öğretilmelidir. Bu eğitim, tekrarlayan durumların önüne geçilmesini sağlayabilir.

PİKA SENDROMUNUN TANI SÜRECİ 1. YAŞ KRİTERİ

Pika sendromu tanısı konurken yaş önemli bir faktördür. 2 yaşın altındaki çocuklarda nesneleri ağızlarına götürmek doğal karşılanırken, bu davranış 2 yaşından sonra devam ediyorsa pika belirtisi olabilir.

2. BESLENME

Bireyin beslenme düzeni, büyüme ve gelişim süreci detaylı bir şekilde incelenir. Özellikle demir ve çinko düzeylerinin ölçülmesi, tanıya yardımcı olur.

3. KLİNİK VE PSİKOLOJİK İNCELEME

Tanı sürecinde fiziksel bulgular kadar psikolojik değerlendirmeler de yapılmalıdır. Anksiyete, stres, obsesif davranışlar ve sosyal çevre faktörleri detaylı olarak gözden geçirilir. Uzmanlar, tüm bu unsurları değerlendirerek tanıya ulaşır ve kişiye özel bir tedavi planı oluşturur.

Görsel Kaynak: shutterstock