FUNDA KARAYEL Trump’ın gümrük vergisi sinema dünyasını nasıl etkiliyor?

2025 Cannes Film Festivali, her zamanki ışıltılı atmosferinin ötesinde, bu yıl sinema dünyasının geleceğini tehdit eden bir politik kararın gölgesinde başladı. ABD Başkanı Donald Trump'ın, yabancı yapım filmlere yüzde 100 gümrük vergisi uygulama kararı, sadece Hollywood'u değil, küresel sinema endüstrisini derinden sarsıyor. Festivalin açılışında onursal Altın Palmiye ödülünü alan usta aktör Robert De Niro, konuşmasında, bu verginin yaratıcı özgürlüğe ve sanatsal çeşitliliğe karşı bir tehdit olduğunu vurgulayarak, "Bu tür eylemler, otoriter liderlerin sanattan korkusunun bir yansımasıdır" dedi. Trump'ın bu kararı, özellikle Avrupa ve Asya'daki film endüstrilerini endişelendiriyor.

MİSİLLEME TARİFELERİ
Avrupa Birliği, ABD'nin bu adımına karşılık olarak, uçaklar, otomobiller ve tıbbi cihazlar gibi çeşitli Amerikan ürünlerine yaklaşık 100 milyar Euro'luk misilleme tarifeleri önerdi. Çin ise, Amerikan filmlerinin ithalatını azaltma kararı alarak, ABD'nin kültürel etkisini sınırlamayı hedefliyor. Çin Ulusal Film İdaresi, "Pazar kurallarına uyacağız ve izleyicilerin tercihlerini dikkate alarak Amerikan filmlerinin sayısını azaltacağız" açıklamasında bulundu.

Bu gelişmeler, Hollywood'un uluslararası pazarlardaki konumunu zayıflatabilir. Yabancı yapımcılar, ABD'de film çekmenin maliyetinin artması nedeniyle alternatif lokasyonlara yönelebilir. Örneğin, Avustralya'nın Queensland bölgesi, dünya çapında bir film endüstrisi merkezi olma hedefini Trump'ın tarifeleri nedeniyle yeniden değerlendirmek zorunda kaldı. Cannes'da başlayan bu tartışma, önümüzdeki dönemde sinema dünyasının nasıl bir yol izleyeceğine dair önemli ipuçları sunuyor. Sanatın özgürlüğü ve çeşitliliği için verilen mücadele, sadece sinema salonlarında değil, uluslararası politik arenada da devam edecek gibi görünüyor.

KIRMIZI HALI PODYUMA MI DÖNDÜ?
2025 Cannes Film Festivali'nin en tartışmalı başlıklarından biri, sinema kadar influencer'ların kırmızı halıdaki etkisi oldu. Kıyafetleri, sponsorlu içerikleri ve milyonlara ulaşan anlık paylaşımlarıyla sosyal medya fenomenleri, bu yıl da kırmızı halıda yerini aldı. Bu durum, bazı eleştirmenlerin ve geleneksel sinema çevrelerinin sert tepkisini çekti. "Kırmızı halı artık TikTok podyumuna döndü" yorumları, özellikle sinemanın ciddiyetini savunan kesimlerin sesiydi. Onlara göre Cannes, sinema sanatının temsil edildiği bir kültürel mabediydi ve artık bu mabet, dijital çağın magazin vitrinine dönüşüyordu. Ancak bu eleştirilerin yanında göz ardı edilemeyecek başka bir gerçek var:

Artık festivali dünyaya en hızlı ve en geniş kitleye ulaştıranlar, tam da o eleştirilen sosyal medya fenomenleri. Bir eleştirmen yazısıyla ulaşılabilecek kişi sayısı sınırlı olabilir, ancak 20 milyon takipçisi olan bir moda influencer'ı, sadece tek bir kırmızı halı karesiyle Cannes'ı genç kitleye taşıyabiliyor. Üstelik yalnızca kıyafetiyle değil; kimi zaman festivalin politik mesajlarını, kimi zaman bir belgeselden aldığı ilhamı, kimi zaman da gözyaşlarını paylaşarak... Evet, bu yeni kuşak sinemacı değil belki. Ama festivalin nabzını tutan, ona görünürlük sağlayan birer iletişim aracı. Onlar sayesinde Cannes, artık yalnızca bir film izleme platformu değil; küresel gündemin şekillendiği, sinemanın pop kültürle buluştuğu bir sahne haline geliyor. Öyle ki Cannes bu yıl aldığı kararlarla devrim yaptı, belki şu an sustu ama kim bilir önümüzdeki yıl bir açıklamayla çıkıp "Fenomenleri de almıyoruz, çünkü selfie çubuğu kırmızı halının estetiğini bozuyor" diyebilir. Cannes'da her şey mümkün, istekler son derece makul: "Lütfen sadece filmleri konuşalım, popüler kültürü kapıdan içeri almayalım." Ne zarif bir dilek! Ama ne yazık ki popüler kültür kapıdan kovulsa, TikTok'tan geri giriyor. Robert De Niro bu yıl sert açıklamalar yaptı, ortalık biraz gerildi. Yarın biri çıkıp "Influencer'lar filmimi anlamıyor, çünkü arada reels çekiyorlardı" dese şaşırmam. Zaten Cannes bu: Bugün vizyon konuşuluyor, yarın kırmızı halıda biri terlikle yürüyüp viral oluyor. Ben şahsen her şeyi bekliyorum.