Gebelik şekeri hakkında bilmeniz gerekenler: Risk faktörleri ve önlemler

Gebelikte kan şekerinin yükselmesi, doğum sonrası bile sağlık sorunlarına yol açabilir. Düzenli doktor kontrolü ve doğru beslenmeyle bu süreci nasıl yönetebilirsiniz? İşte tüm detaylar.

Hamilelikte mide bulantısı nasıl geçer?

Anne sütünü artıran 10 gıda!

GEBELİK DİYABETİ (GESTASYONEL DİYABET) NEDİR?

Gebelik diyabeti, hamilelik sürecinde ortaya çıkan ve genellikle doğumdan sonra kaybolan geçici bir şeker hastalığıdır. Hamilelikte vücudun insüline olan duyarlılığı azalır, bu da kan şekerinin düzenlenmesini zorlaştırır. Daha önce diyabeti olmayan kadınlarda, özellikle hamileliğin ikinci ya da üçüncü üç aylık döneminde ortaya çıkar.

GEBELİK DİYABETİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Gebelik diyabeti genellikle belirgin belirtiler göstermeyebilir. Ancak, aşırı susama, sık idrara çıkma, yorgunluk, bulanık görme, ağız kuruluğu ve sık enfeksiyonlar gibi işaretler görülebilir. Bu belirtiler fark edildiğinde, doktor kontrolü ve kan şekeri testleri önemlidir.

Belirtiler arasında şunlar yer alır:

- Aşırı susama

- Sık idrara çıkma

- Yorulma ve halsizlik

- Ağız kuruluğu

- Bulanık görme

- Artan açlık hissi

- Enfeksiyonlara yatkınlık (örneğin idrar yolu enfeksiyonları)

- Yaraların geç iyileşmesi

- Normalden hızlı kilo alma

GEBELİK DİYABETİ NEDEN OLUYOR?

Hamilelik sırasında plasenta, bebeğin gelişimi için hormonlar salgılar. Bu hormonlar, annenin insülinine karşı direnci artırır. Normalde pankreas, bu direnci telafi etmek için daha fazla insülin üretir. Ancak yetersiz insülin üretildiğinde, kan şekeri yükselir ve gestasyonel diyabet ortaya çıkar.

GEBELİKTE DİYABET RİSKİ KİMLERDE YÜKSEKTİR?

Tüm gebelerde görülmemekle birlikte, aşağıdaki durumlar riski artırır:

- 35 yaş ve üzerindeki hamileler

- Ailede diyabet öyküsü olanlar

- Daha önce 4 kg’dan büyük bebek doğuranlar

- Yüksek tansiyonu olanlar

- Vücut kitle indeksi (VKİ) 30 ve üzeri olanlar

- Hamileliğin 18-24. haftasında aşırı kilo alanlar

- Polikistik over sendromu (PKOS) geçmişi olanlar

- Çoğul gebelik yaşayanlar

- Önceki gebelikte gestasyonel diyabet tanısı alanlar

GEBELİKTE ŞEKER SEVİYESİ BEBEĞİ NASIL ETKİLER?

Kan şekeri 250 mg/dl'nin üzerine çıktığında, erken doğum riski artabilir. Ayrıca bebekte iri doğum, sarılık, solunum zorlukları, şeker ve kalsiyum düşüklüğü, hatta kalp problemleri görülebilir. HbA1c değeri 8’in üzerinde olan gebelerde ise düşük ya da doğumsal sorun riski artar. Bu nedenle düzenli doktor kontrolü şarttır.

GEBELİKTE GESTASYONEL DİYABET HANGİ DÖNEMDE ORTAYA ÇIKAR?

Genellikle gebeliğin 24-28. haftaları arasında teşhis edilir. Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde salgılanan hormonlar insülin direncini artırır. Bazı nadir durumlarda, daha erken dönemlerde de görülebilir.

GEBELİKTE ANNE ADAYI NASIL BESLENMELİDİR?

Gebelik diyabetini kontrol altına almak için uzmanlar tarafından hazırlanan diyet programlarına uyulması önemlidir. Öneriler şunlardır:

- Karbonhidrat alımı sınırlandırılmalı; tatlı, şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalardan kaçınılmalıdır.

- Düzenli ara öğünler yapılmalı; yoğurt, meyve ve kuruyemiş gibi sağlıklı atıştırmalıklar tercih edilmelidir.

- Her gün süt ve süt ürünleri tüketilmelidir.

- Tam tahıllı ekmek, makarna ve benzeri ürünlere ağırlık verilmelidir.

- Protein açısından zengin besinler (et, tavuk, balık, baklagiller) seçilmelidir.

- Günlük sebze tüketimi ihmal edilmemelidir. Brokoli, havuç, ıspanak gibi vitamin açısından zengin sebzeler tercih edilmelidir.

- Meyve tüketimi düzenli olmalı; elma, armut ve portakal gibi seçenekler tercih edilmelidir.

- Günlük su tüketimine dikkat edilmeli, susuz kalınmamalıdır.

- Doğru beslenme ve uygun fiziksel aktivite ile kan şekeri dengede tutulabilir. Eğer bunlar yeterli olmazsa, doktor tedavi önerebilir.

Görsel Kaynak: shutterstock/istockphoto