Համաժողովրդական ցոյցեր անարդարութեան դէմ Agos

Ժո­ղովրդա­հան­րա­պետա­կան կու­սակցու­թիւնը իս­կոյն բո­ղոքի ձայն բարձրա­ցուց եւ հան­րա­հաւաք­ներ կազ­մա­կեր­պեց Իս­թանպու­լի Մայր քա­ղաքա­պետա­րանի շէն­քին գտնո­ւած Սա­րաչ­հա­նէ թա­ղին մէջ։

19Մարտ թո­ւակա­նը խորհրդան­շա­կան իմաստ ստա­ցաւ Իս­թանպու­լի քա­ղաքա­պետ Էք­րեմ Իմա­մօղ­լո­ւի հա­մալ­սա­րանի վկա­յակա­նի չե­ղեալ հա­մարո­ւելուն յա­ջոր­դող զար­գա­ցումնե­րով։ Նախ հա­մալ­սա­րանի տես­չութիւ­նը մեր­ժեց Իս­թանպու­լի դա­տախա­զի այս ուղղու­թեամբ կա­տարած բա­զում դի­մումնե­րը։ Ան ոչ մէկ անօ­րինու­թիւն տե­սած էր վկա­յակա­նի վե­րաբե­րեալ։ Սա­կայն յա­րատեւ ճնշումնե­րու հե­տեւան­քով ինք ստի­պուե­ցաւ պաշ­տօ­նէն հրա­ժարե­լու։ Ապա հա­մալ­սա­րանի խոր­հուրդը, հա­կառակ որ իրա­ւաս­նութիւն չու­նէր, չե­ղեալ հա­մարեց քա­ղաքա­պետի հա­մալ­սա­րանա­կան վկա­յակա­նը։
Պար­տինք յի­շել որ Թուրքիոյ Հան­րա­պետու­թեան նա­խագա­հական աթո­ռի հա­մար թեկ­նա­ծու ըլ­լա­լու գլխա­ւոր պայ­մանն է հա­մալ­սա­րանա­ւարտ ըլ­լա­լու հան­գա­ման­քը։
Այս անօ­րինու­թեան պատ­ճա­ռած ընդվզու­մը տա­կաւին չէր յան­գած, երբ վրայ հա­սաւ հա­ւաքա­բար բեր­ման են­թարկե­լու գոր­ծո­ղու­թիւնը։ Այսպէս գլխա­ւորու­թեամբ Իս­թանպու­լի քա­ղաքա­պետին, բեր­ման են­թարկո­ւեցան նաեւ Շիշ­լիի քա­ղաքա­պետ Ռե­սուլ Էմ­րահ Շա­հան եւ Պէյ­լիքտիւ­զի­ւի քա­ղաքա­պետ Մեհ­մետ Մու­րատ Չա­լըք ու քա­ղաքա­պետա­րանի բազ­մա­թիւ բարձրաս­տի­ճան պաշ­տօ­նեաներ։
Աւե­լի քան 100 անուննե­րու դէմ կը պնդո­ւէր քա­ղաքա­պետա­րանի գոր­ծունէու­թիւննե­րէն շա­հագործման եւ ահա­բեկ­չա­կան կազ­մա­կեր­պութեան սա­տար­ման մա­սին խիստ վի­ճելի յան­ցանքներ։
Բեր­ման են­թարկե­լու քա­ռօրեայ ժա­մանա­կահա­տուա­ծի աւար­տին բեր­ման են­թարկո­ւած­նե­րէն շա­տեր ձեր­բա­կալո­ւեցան եւ ու­ղարկո­ւեցան զա­նազան ար­գե­լանոց­ներ։
Ժո­ղովրդա­հան­րա­պետա­կան կու­սակցու­թիւնը իս­կոյն բո­ղոքի ձայն բարձրա­ցուց եւ հան­րա­հաւաք­ներ կազ­մա­կեր­պեց Իս­թանպու­լի Մայր քա­ղաքա­պետա­րանի շէն­քին գտնո­ւած Սա­րաչ­հա­նէ թա­ղին մէջ։
Մինչ այդ կու­սակցու­թիւնը գոր­ծադրեց նաեւ օրեր առաջ յայ­տա­րարած նա­խաընտրա­կան ար­շա­ւը։ Նա­խապէս որո­շուած էր կու­սակցու­թեան նա­խագա­հի թեկ­նա­ծուն ճշդել ան­դամնե­րու ձայ­նե­րով։ Այդ պա­հուն կու­սակցու­թեան ան­դամնե­րու թի­ւը 1 մի­լիոն 600 հա­զար էր։ Սա­կայն առ­կայ անօ­րինու­թիւննե­րու յա­ջոր­դող քա­նի մը օրե­րու ըն­թացքին զան­գո­ւածա­յին ան­դա­մակ­ցութիւն տե­ղի ու­նե­ցաւ եւ այդ թի­ւը հա­սաւ 1 մի­լիոն 750 հա­զարի։ Այս զար­գա­ցումնե­րը նկա­տելով կու­սակցու­թեան վեր­նա­խաւը որո­շեց ընտրու­թեան տե­ղամա­սերուն երկրորդ սնտուկ մը եւս տե­ղադ­րել, ոչ ան­դամ քա­ղաքա­ցինե­րուն հա­մար։ Այս երկրոր­դը կո­չուե­ցաւ զօ­րակ­ցութեան սնտուկ եւ բազ­մա­թիւ հայ­րե­նակից­ներ փու­թա­ցին այդ սնտուկնե­րուն թէ՛ քա­ղաքա­պետի թեկ­նա­ծու­թեան հա­մար իրենց զօ­րակ­ցութիւ­նը եւ թէ կա­տարո­ւած անար­դա­րու­թեան դէմ բո­ղոքը յայտնե­լու հա­մար։ Իս­կա­պէս ալ այս երկրորդ սնտու­կի հան­դէպ հե­տաքրքրու­թիւնը կը գե­րազան­ցէր բո­լոր կան­խա­տեսումնե­րը։ Օրո­ւայ աւար­տին կու­սակցու­թեան շրջա­նակ­նե­րը յայտնե­ցին թէ աւե­լի քան 13 մի­լիոն քա­ղաքա­ցիներ մաս­նակցած են ընտրու­թեան։
Սա­րաչ­հա­նէյի մէջ տե­ղի ու­նե­ցած հան­րա­հաւաք­նե­րը եւս ար­ժա­նացան ծո­վածա­ւալ բազ­մութեան մը մաս­նակցու­թեան։ 25 Մարտ երեք­շաբթի երե­կոյ, եօթե­րորդ հան­րա­հաւա­քի աւար­տին կու­սակցա­պետ Էօզ­կիւր Էօզէլ յայ­տա­րարեց թէ կ՚ընդհա­տէ այս ցոյ­ցե­րը մին­չեւ 29 Մարտ շա­բաթ օր, քա­նի որ այդ օրո­ւայ հա­մար որո­շած են դար­ձեալ զան­գո­ւածա­յին հան­րա­հաւաք մը, այս ան­գամ քա­ղաքի Ասիական ափը, Մալ­թե­փէյի հրա­պարա­կին վրայ։
Պար­տինք նշել թէ բո­ղոքի ցոյ­ցե­րը սահ­մա­նուած չէին Սա­րաչ­հա­նէի հրա­պարա­կով։
Ան­գա­րայի մէջ յատ­կա­պէս Մի­ջին Արե­ւել­քի Թեք­նի­քական Հա­մալ­սա­րանի ու­սա­նող­նե­րու առաջ­նորդու­թեամբ եւս կա­տարուեցան զան­գո­ւածա­յին ցոյ­ցեր։
Նմա­նը պա­տահե­ցաւ երկրի աւե­լի քան 35 քա­ղաք­նե­րու մէջ, ուր մար­դիկ կը մէկ­տե­ղուէին իշ­խող կա­ռավա­րու­թեան բռնու­թիւննե­րուն ու անար­դա­րու­թիւննե­րուն դէմ ձայն բարձրաց­նե­լու հա­մար։
Բա­ցի հրա­պարակ­նե­րու վրայ մէկ­տե­ղուող­նե­րէն, շա­տեր ալ իրենց տու­նե­րէն, փո­ղոց­նե­րէն մաս­նակցե­ցան բո­ղոքի ցոյ­ցե­րուն, աման-չա­մանի մի­ջոցաւ աղմկե­լու ձե­ւով։
Էօզ­կիւր Էօզէ­լի յայ­տա­րարու­թիւննե­րու մէջ ու­շագրաւ էր որոշ ապ­րանքա­նիշե­րը պոյ­քո­թելու ուղղեալ կո­չերը։ Այս ալ իր կար­գին ար­դար ընդվզում մըն էր, քա­նի որ իշ­խա­նամէտ հե­ռուստա­կայան­ներ յա­մառօ­րէն կ՚ան­տե­սէին երկրի օրա­կար­գի գլխա­ւոր խնդի­րը եւ անոր հետ կա­պուած զար­գա­ցումնե­րը։
Ոս­տի­կանու­թիւնը նոյնպէս չէր վա­րաներ ցու­ցա­րար­նե­րուն դէմ ան­հա­մեմատ բռնու­թիւնով վե­րաբե­րելէ։ Այս ծի­րէն ներս բեր­ման են­թարկո­ւեցան 11 լրագ­րողներ, որոնցմէ ու­թը յա­ջորդ օր ձեր­բա­կալո­ւեցան։ Այս ձեր­բա­կալու­թիւննե­րով գո­յացաւ նոր անել մը եւս։ Ձեր­բա­կալո­ւող­նե­րը տե­ղի չգո­յու­թեան պատ­ճա­ռաւ ետ ու­ղարկո­ւեցան իրենց հա­մար ճշդո­ւած բան­տե­րէն։ Այս պա­հուն գեր­ծանրա­բեռ­նո­ւած են նաեւ ոս­տի­կանա­տու­նե­րու ար­գե­լանոց­նե­րը։
Ժո­ղովրդա­հան­րա­պետա­կան կու­սակցու­թիւնը յայ­տա­րարած է իր նա­խագա­հի թեկ­նա­ծուն եւ հի­մա բո­լոր պայ­քա­րը կը խտա­նայ կան­խա­հաս ընտրու­թեան մը պա­հան­ջի շուրջ։