İSO İmalat verisinde sıkılaşmanın etkileri sürüyor

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Mayıs 2025 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mayıs ayında 47,2 olarak gerçekleşen manşet PMI, mart ve nisan aylarında görülen 47,3 değerinin hafif altında kaldı. Böylece endeks, imalat sanayi faaliyet koşullarının aylık bazda belirgin bir şekilde yavaşlamaya devam ettiği yönünde sinyal verdi. Mayıs verisi ile beraber sektörde bozulma eğilimi üst üste 14. aya ulaştı.

Faaliyet koşullarının mayısta gösterdiği ivme kaybında talebin sınırlı seyri belirleyici olmayı sürdürdü. Yeni siparişlerde aşağı yönlü eğilim, mayıs ayındaki belirgin yavaşlamayla birlikte üst üste 23. aya ulaştı. Zayıf talep ve enflasyonist baskılar, imalat sektörü üretiminde hız kaybının devam etmesine neden oldu. Mayısta yaşanan yavaşlama, geçen yılın ekim ayından bu yana en yüksek oranda gerçekleşti.

İstihdam ve satın alma faaliyetleri de nisan ayına göre daha belirgin düşüş gösterirken, firmalar hem girdi hem de nihai ürün stoklarını azalttı. Girdi talebindeki zayıf seyir, tedarikçilerin teslimat sürelerinin üst üste üçüncü ay kısalmasına yol açtı. Ancak tedarikçi performansındaki iyileşme bir önceki aya göre hafif daha sınırlı oldu. Girdi maliyetleri mayıs ayında keskin bir şekilde artmaya devam etti. Anket katılımcıları, bu artışın genel olarak liradaki değer kaybından kaynaklandığını belirtti. Bununla birlikte, enflasyon nisan ayında son bir yılın zirvesine ulaşmasının ardından mayısta düşüş gösterdi. Nihai ürün fiyatları enflasyonu da yavaşlayarak 2025 yılının şimdiye kadarki en düşük seviyesinde gerçekleşti. Bazı anket katılımcıları, girdi maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak satış fiyatlarını artırdıklarını bildirirken bazıları ise talepteki durgunluğun fiyatlama gücünü sınırladığını ifade etti.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları söyledi:

“Mayıs ayı PMI verileri, Türk imalat sektörü için tanıdık bir tablo çizdi. Temel göstergelerin birçoğu, son aylarda gördüklerimize benzer düzeylerde bozulmaya işaret etti. Firmalar yakın gelecekte büyümenin yeniden canlanmasını umut ediyor olacak. Öte yandan mayıs ayında enflasyonist baskıların hafiflediğine dair ortaya çıkan bazı sinyaller, imalatçılar açısından bir miktar rahatlama sağlayabilir.”

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI Mayıs 2025 raporuna göre, anket kapsamında takip edilen 10 sektörden sadece ikisinde (giyim ve deri ürünleri ile metalik olmayan mineral ürünler) üretim artışı gerçekleşti. Giyim ve deri ürünleri bir önceki ay yaşanan keskin yavaşlamanın ardından belirgin bir şekilde toparlanarak büyüme kaydetti ve geçen yılın ağustos ayından beri süregelen yavaşlama eğilimini sona erdirdi. Tekstil sektöründe ise üretim belirgin şekilde yavaşlamaya devam etti. Benzer şekilde, yeni siparişlerdeki en keskin düşüş de yine tekstilde kaydedildi. Söz konusu düşüş Ekim 2023’ten bu yana en yüksek hızda gerçekleşti. Üretimde olduğu gibi yeni siparişlerde de büyüme yalnızca giyim ve deri ürünleri ile metalik olmayan mineral ürünler sektörleri ile sınırlı kaldı.

Yeni ihracat siparişlerinde ise büyüme kısmen daha genele yayılı gerçekleşti. Başta giyim ve deri ürünleri olmak üzere 10 sektörden dördünde artış kaydedildi. Mayıs ayında iş yüklerinin genel olarak hafiflemesiyle birlikte çoğu sektörde istihdam azaldı. En keskin düşüş, personel sayılarında anketin başladığı Ocak 2016’dan bu yana en yüksek oranlı gerilemenin yaşandığı kara ve deniz taşıtlarında görüldü. Diğer taraftan, ana metal sanayi öncülüğünde üç sektör istihdam artışı gerçekleştirdi. Satın alma faaliyetleri ise metalik olmayan mineral ürünler dışında tüm sektörlerde yavaşlama gösterdi. Mayıs ayında girdi fiyatları genel olarak artmaya devam etmekle birlikte anket kapsamındaki 10 sektörün yedisinde maliyet enflasyonu düşüş kaydetti. Girdi fiyatlarındaki en hızlı artış ağaç ve kağıt ürünlerinde, en yavaş artış ise giyim ve deri ürünlerinde ölçüldü. Nihai ürün fiyatları enflasyonunda da en yüksek oranlı artış yine ağaç ve kağıt ürünlerinde gerçekleşirken, sektörlerin yarısında artış bir önceki aya göre hız kesti. Satış fiyatlarını azaltan tek sektör olan tekstil ürünlerinde düşüş eğilimi üçüncü aya ulaştı.