İstifa eden işçi hangi şartlarda kıdem tazminatı alabilir?

Çalışma hayatında yıllardır süregelen bir yanlış bilgi var:

“İşten kendi isteğinle ayrılan tazminat alamaz.”

Oysa bu cümle, milyonlarca çalışan için bir önyargıdan ibaret.

Gerçek şu ki, bazı şartları yerine getiren sigortalılar kendi arzularıyla işten ayrılsalar bile kıdem tazminatına hak kazanabiliyorlar.

Ve bu hakkın yolu, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan alınacak tek bir resmi yazıdan geçiyor.

Kıdem tazminatını kendi isteğiyle ayrılarak almak isteyen bir çalışan için ilk adım, SGK’ya başvurarak “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı almaktır.

Ancak her sigortalı bu belgeyi alamaz; tıpkı emeklilikte olduğu gibi burada da tarih ve prim şartları belirleyicidir.
      •     8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar: 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü
      •     8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 arası girişliler:
      •     Ya 7000 prim günü
      •     Ya da 25 yıl sigortalılık süresi ve 4500 prim günü
      •     1 Mayıs 2008’den sonra ilk defa sigortalı olanlar: Kademeli olarak artan prim günü şartına tabidir.
      •     2008’de işe girenler için 4600 gün,
      •     2016 ve sonrası için 5400 güne kadar çıkmaktadır.

Bu kriterleri sağlayan bir çalışan, SGK’dan alacağı belgeyle işverene başvurduğunda, tazminatını alma hakkına sahiptir.

Yani işten ayrılma gerekçesi “emekliliğe hak kazanma” olarak değerlendirildiği için, işverenin “kendi isteğiyle çıktı, tazminat yok” deme hakkı kalmaz.

Uygulamada en çok yapılan hata, SGK’dan belge almadan işten ayrılmaktır. Çalışan önce dilekçesini veriyor, sonra kuruma gidip yazı almak istiyor. Ancak iş işten geçmiş oluyor. Çünkü bu yazı işten ayrılmadan önce alınmalıdır. Aksi takdirde, tüm haklı neden ortadan kalkar.

Yine bir diğer önemli nokta: Bu belge e-Devlet üzerinden alınmaz. Yalnızca bağlı bulunduğunuz Sosyal Güvenlik Merkezi’nden şahsen talep edebilirsiniz. Eksik prim, askerlik veya doğum borçlanması gibi durumlar varsa, önce bunların düzeltilmesi gerekir. Aksi halde sistemde görünen eksiklik nedeniyle belge verilmez veya tazminat hakkı riske girer.

Belgenizi aldıktan sonra işverene vereceğiniz dilekçeyi mutlaka yazılı olarak teslim edin. Mümkünse noter aracılığıyla, değilse e-posta ya da WhatsApp üzerinden gönderip ekran görüntüsü alın. Çünkü ileride yaşanabilecek bir anlaşmazlıkta, bu evraklar en güçlü deliliniz olacaktır. Eğer işveren yine de ödeme yapmazsa, arabuluculuk ve ardından iş mahkemesi yolu açıktır. SGK’nın verdiği yazı bu süreçte sizin “hukuki dayanağınız” olur.

Kıdem tazminatı, yılların emeğinin karşılığıdır. Bu hakkın kaybolmasının en büyük nedeni, bilgi eksikliğidir. Oysa doğru zamanda, doğru adımı atan bir çalışan, hem hakkını korur hem de mağduriyet yaşamaz.

SGK’dan alınacak “Kıdem Tazminatı Alabilir” yazısı, yalnızca bir kâğıt değil; emeğin, alın terinin teminatıdır. Ve unutmamak gerekir: Hak bilmeyene değil, bilene aittir.