Kudüs ün tapuları devlet arşivlerinde muhafaza ediliyor

Kudüs'ün Filistinlilere ait olduğunu kanıtlayan tapu ve vergi belgeleri, yüzyıllar öncesinde Osmanlı tarafından kayıt altına alındı.

O belgeler bugün, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün arşivinde saklanıyor.

September 18, 2025

Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanı Abdullah Ünlü, Osmanlı Devleti'nin hüküm sürdüğü 26 ülkenin tapu kayıtlarının saklandığını belirtti.

Başkanlıkta 1562-1597 ile 1865-1917 yıllarını kapsayan döneme ait 47 tapu tahrir defterinin bulunduğunu aktaran Ünlü, "Bu kayıtlar Kudüs'e ait yaklaşık 170 bin tapu kaydını ihtiva etmektedir. Kayıtlarda vakıf ve özel mülke ait belgeler de var." diye konuştu.

Yavuz Sultan Selim'in Filistin'i fethettiğini, kayıtların 1566 yılında Kanuni Sultan Süleyman döneminde deftere işlendiğini anlatan Ünlü, Osmanlı Devleti'nin arşivciliğe çok büyük önem verdiğini, kayıtların bugüne kadar sağlıklı şekilde ulaştığını vurguladı.

"Netanyahu'nun açıklamalarını acziyet olarak yorumluyorum"

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun "Kudüs bizim şehrimiz" sözlerine ilişkin Ünlü, "Buradaki belgelerin tamamı hukuki dayanağı olan ispat vesikalarıdır. O yüzden bu belgeler 400 yıldır bizdedir. Netanyahu'nun açıklamalarını acziyet olarak yorumluyorum." dedi.

Belgelerin uluslararası araştırmalara açık olduğunu dile getiren Ünlü, başvuran herkesin belgeler üzerinde istediği çalışmaları yapabileceğini söyledi. Ünlü, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü olarak Kudüs Evkaf Defterini kitap haline de getirdiklerini kaydetti.

Yüz binlerce mülkün kaydı tutuluyor

Genel Müdürlük arşivleri, Filistin geneline ait 254 adet zabıt kayıt defterinde yaklaşık 650 bin mülk kaydını barındırıyor. Kudüs özelinde ise 47 kayıt defterinde 170 bin tapu kaydının tescillendiği belirtiliyor.

Eski Yazı Uzmanı Hakkı Şahin, "Arşivimizde Kudüs’e ait askeri, idari ve mali konuları kapsayan 1562 yılından itibaren tutulan dokuz adet tapu tahrir defteri vardır" dedi.

Şahin, özel mülkiyete ilişkin defterlere dikkat çekerek, "Filistin’in geneline ait 254 tane zabıt kayıt defterimiz vardır. Bu defterlerde yaklaşık 650 bin mülk kaydı mevcuttur. Kudüs özelindeki 47 kayıt defterinde bulunan 170 bin tapu kaydının 37 bin tanesinde vakıf belirtmesi vardır" bilgisini verdi.

Sultan 2. Abdülhamid'in Kudüs'teki mülkleri de kayıtlarda

Arşivlerdeki belgeler arasında Osmanlı padişahlarına ait tapular da yer alıyor. Sultan 2. Abdülhamid'e ait bir tapu belgesini gösteren Hakkı Şahin, şunları kaydetti:

"Kudüs defterimiz burada. Eriha köyü var, burada yazar. Taşınmazın cinsi 'dükkan' diyor. Abdülhamid’in dükkanı varmış. Altında da bir tarla varmış ve malik kısmında da 'Abdülhamid Han Şahanelerine' diye yazıyor."

"400 yıl Kudüs’e hizmetkarlık yapmanın şerefini yaşadık"

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da konuyla ilgili bir değerlendirmesinde Türkiye'nin bölgeyle olan tarihi bağlarına işaret ederek, "Asırlarca İslam’ın bayraktarlığını üstlenen bir milletin evladı olarak 400 yıl Kudüs’e hizmetkarlık yapmanın şerefini yaşadık" ifadelerini kullanmıştı.

Yüzyıllara dayanan bu tarihi belgeler, başarıyla korunarak ve dijitale aktarılarak herkesin erişimine açık hale getirildi. Bu kayıtların, Filistin'deki mülkiyet haklarına ilişkin uluslararası platformlarda önemli birer kanıt oluşturduğu vurgulanıyor.