Perdenin ardındaki Türkan Sultan Yeni Şafak Kitap Eki Haberleri

Doğan Kitap’tan çıkan Türkan ve Hayat, Bircan Usallı Silan ile Türkan Şoray’ın 25 yıllık dostluğunun samimiyetiyle ortaya çıkmış bir kitap. Bu söyleşi kitabı aynı zamanda güvenin, dostluğun ve Türk sinema tarihine samimi bir tanıklığa okuru davet ediyor.

RABİA BULUT

Türk sinemasının yaşayan efsanesi Türkan Şoray, yarım asrı aşan kariyerinde yalnızca canlandırdığı karakterlerle değil; zarafeti, duruşu ve samimiyetiyle de kuşakların ortak hafızasında yer etti. Onu çoğu zaman beyazperdenin büyülü dünyasında izledik; gözlerimiz, mimikleriyle hayat verdiği unutulmaz kadınlarda gezindi. Peki ya sahne arkası? Kamera kapandığında, set sessizliğe büründüğünde, o eşsiz gülümsemenin ardında hangi hikâyeler vardı? Türkan ve Hayat, 25 yıl boyunca hem dostu hem de yol arkadaşı olan Bircan Usallı Silan’ın merakla, sevgiyle ve bazen de incelikli bir sızıyla sorduğu sorulara verilen içten yanıtlarla, Türkan Şoray’ın yalnızca bir sanatçı değil, bir insan olarak dünyasına davet ediyor.

Doğan Kitap’tan çıkan Türkan ve Hayat’ta Bircan Usallı Silan Şoray ile muhabbetlerinin verdiği samimiyetle aklına, gönlüne takılan soruları soruyor. Şoray da sakınmadan cevaplıyor. Bazen geçmişe gidiyorlar bazen günümüze dair konuşuyorlar. Söyleşi tarzında ilerleyen kitabın, kimi zaman Boğaz’da yemek yerken kimi zaman bir etkinlik için yolda iken gerçekleştiğini belirtelim. Kitabın adı gibi tam olarak hayatın içinden bir söyleşi oluyor. Kitabın ilk başında okuyucuyu yazar ve senarist Selim İleri’den Türkan Şoray’a yazılmış bir mektup karşılıyor. O mektupta Selim İleri Şoray’a dair farklı zamanlardaki anılarını paylaşıyor okuyucuyla. İlk ve son kez birlikte çalıştıkları Seni Kalbime Gömdüm filmini anıyor. Başka filmler yapma çabalarının olduğunu da okuyoruz ama nasip olmuyor. Aralık 2024’te yazılan mektubun sahibi Selim İleri’yi de Ocak 2025’te kaybediyoruz.

DERS ÇIKARILACAK BİR KİTAP

Önsöz’de kitabın içeriğini Bircan Usallı Silan; “Bu bir biyografi değil. Bu Türkan’ın ruhuna yolculuk. Bu kitabı okuyan, onun yaşanmışlıklarından ders de alabilir, gülüp geçebilir de. Durumlar karşısındaki duyguları, direnci… Duygularıyla mantığının buluştuğu, tartıştığı anlar… Sevgiyi yorumlayışı, nefreti nasıl yaşadığının kitabı…” diyerek anlatıyor. Okuyucu olarak bizlerin de bu yolculuktaki yerini; “Ben Türkan’ın sonsuz senfonisi içinde ruhuna bir yolculuk yapmak istedim. Sizin de bu yolculukta yol arkadaşım olmanızı…” cümleleriyle yol arkadaşı olarak konumlandırıyor. Bu yolculukta Türkan Şoray’ın, Türkan olmaktan nasıl vazgeçtiğini görüyoruz. İçinde kalan ukdeleri öğreniyoruz. Türkan Şoray olmanın bedelini Türkan olmaktan vazgeçerek ödemiş. Şarkı söylemeyi sevdiğini, daha fazla söylemek istediğini ama oyunculuk temposuyla çakıştığı için sinema aşkı ağır basıyor. Okulu bırakmanın içinde bir yara olduğunu da öğreniyoruz. Oyuncu olmasaydı okuluna devam etseydi mimar olabileceğini söylüyor Şoray. Ama seçimlerinden, hayatın ona getirdiklerinden de hiç pişman olmadığını ekliyor. Türk sinemasının jönleriyle kamera karşısına geçti. Bircan Silan, gerçek hayatta o aşkların olup olmadığını soruyor. Türkan Şoray’da Cüneyt Arkın özelinde o soruyu; “Çok iyi dostumdu, çok iyi oyuncuydu, onunla defalarca iki sevgiliyi canlandırdık, bir arada olduk. Ne kadar çok beğensen de bizim aşklarımız hep kameranın motor sesi ile başlar, stop sesiyle sona ererdi.” diyerek cevaplıyor.

Söyleşi boyunca konu konuyu açtığı için muhabbetin bir kronolojik seyri bulunmuyor. Kronolojik bir seyir olmaması da yol arkadaşlığını keyifli kılıyor. Merak uyandırıyor. Aralarda Bircan Silan, soruların sorulduğu anda Türkan Şoray’ın verdiği tepkileri, mimikleri, duruşları da bizlerle paylaşıyor. Selda Bağcan, Ediz Hun, Cahit Berkay, Cihan Ünal gibi isimlerden Türkan Şoray’a yazılmış mektupları da okuyoruz. Kitap boyunca Şoray yıllardır hakkında çokça konuşulan meselelere dair de canını yakan noktaları söylüyor. Bir insan olduğunu hatırlatıyor. Kariyerinin ilk zamanlarında tanıştığı iş insanı Rüçhan Adlı ile yaşadığı 19 yıllık beraberliğinin hayatında nasıl bir yeri olduğunu, yaşadığı zorlukları anlatıyor. Aynı zamanda ayrılma kararının hayatında ödediği bedeli de açıklıkla söylüyor.

EVLİLİĞİ VE KIZI HAKKINDA

Oyuncu Cihan Ünal ile evliliğinin ani olmasının, Ankara deneyiminin onda neler hissettirdiğini, kızı Yağmur’un hayatındaki anlamını da bizlerle paylaşıyor. Türkan Sultan bu kitapta kalbinin odalarını açıyor. Güzelliğiyle, bakışıyla kadınların ikonu erkeklerin sevgilisi Türkan Sultan hiç çekinmeden “Türkan Şoray aldatıldı mı?” sorusuna “Elbette aldatıldım.” diyerek cevap veriyor. Yengeç burcu olan Şoray’ın insanlara karşı sabrının, nezaketinin de bir ömrü olduğunu öğreniyoruz. Çocuk yaşta onları terk eden babasına karşı özlemini ve öfkesini “Peki şu an Türkan Şoray karşısında babası olsa ona ne sormak isterdi?” sorusuna verdiği “Ne hayırsız babasın. Sen niye diğer babalar gibi değildin?” cevabından anlıyoruz. “Son yirmi senedir film çevirmiyorum. Neden? Ben de bu yaşıma uygun bir senaryo gelmemesi nedeniyle üzülerek setlerden ayrıyım. Kadının durumu şu an sinema ve dizi sektöründe zor çünkü erkeklerden kadınlara rol kalmıyor.” diyerek de beyazperdeden, televizyondan neden uzak olduğunu açık ve net şekilde ortaya koyuyor.

Türkan ve Hayat, sadece bir sanatçının portresi değil; dostluğun, güvenin ve içtenliğin sayfalara dökülmüş hâli. Bu söyleşide Türkan Şoray, yıllardır sinema perdesinden bize gülümseyen o gözlerin ardındaki hikâyeleri kendi sesiyle, kendi kelimeleriyle anlatıyor. Bazen çocukluk anılarının saf neşesiyle, bazen de yılların getirdiği hüzünle… Kitap, Türk sinemasının altın dönemine dair birinci ağızdan anılar sunarken, aynı zamanda bir kadının hayatı boyunca aldığı kararların, yaptığı fedakârlıkların ve taşıdığı yüklerin de hikâyesini veriyor.

Bircan Usallı Silan’ın soruları, sadece merak edilenleri ortaya çıkarmakla kalmıyor; Şoray’ın yıllarca kamera karşısında saklı kalan duygularını da görünür kılıyor. Okur, sayfaları çevirdikçe hem bir dönemin Türkiye’sine hem de Türkan Şoray’ın ruhunun derinliklerine tanıklık ediyor. Ve belki de en çok bu yüzden, Türkan ve Hayat yalnızca bir söyleşi kitabı değil; belleğimizdeki “Türkan” imgesini, daha insani, daha sahici bir yerde yeniden kurmamızı sağlayan bir yolculuk oluyor.