Üçlü zirveden ne çıkacak? Barışın anahtarı Kırım ve Donbas

ABD Başkanı Donald Trump, Alaska’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüştü. Görüşmenin hemen ardından Ukrayna lideri Vladimir Zelenski ve Avrupalı liderleri de Beyaz Saray’da ağırlayan Trump, süreci üçlü zirveye taşımak için hazırlıklara hız verdi. Süreci Haber Global Web Özel’e değerlendiren Moskova Devlet Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü eski Başkanı Prof. Andrey Zdrojewski, “Kremlin için çözüm yalnızca Washington ve Moskova arasında sağlanabilir” dedi. Ünlü uzman, Kremlin'in; Kırım ve Donbas'ın statüsünden taviz vermeyeceğini ifade ederken “Üçlü zirveden kalıcı bir barış değil güçlü bir ateşkes çıkar” ifadesini kullandı. Kremlin'deki işleyişi yakından tanıyan Zdrojewski'nin çarpıcı açıklamaları şu şekilde:

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Alaska’da bir araya geldi. Görüşmenin ardından gözler Trump-Putin-Zelenski üçlü zirvesine çevrildi. NATO'NUN GENİŞLEMESİ TEHDİT

“Vladimir Putin'in talep ettiği güvenlik garantileri iddia edildiği gibi bir süreci uzatma amacı taşımıyor. Bu talepler Rusya'nın varlığı için hayati öneme sahip. NATO'nun yıllar içinde doğuya doğru genişlemesi Rusya için varoluşsal bir tehdit. Eğer Washington ve Brüksel bu kırmızı çizgiyi tanımazsa, sağlanacak mutabakat yalnızca geçici bir ateşkesten ibaret olur. Rusya'nın bu kaygılarını tanımadıkça kalıcı çözümden bahsedilemez. Diğer yandan AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron güvenlik garantilerinin önemine vurgu yaparken, Almanya ateşkes olmadan ilerlenemeyeceğini ileri sürüyor. Avrupa içindeki bu stratejik bölünmüşlük Rusya'da da takip ediliyor. Bu durumda Ukrayna'ya verilecek garantilerin nasıl bir süreç içinde sağlanacağı konusu da belirsiz durumda.”

SÖZLER TUTULMADI

“Yaşanan süreç Soğuk Savaş dengelerine oldukça benzer durumda. Batı bloğunun 1990’larda Rusya’ya verdiği sözleri hatırladığımızda NATO'nun doğuya doğru genişlemeyeceği açıkça ifade edilmişti. Bu sözler tutulmadı. Moskova bu sebepten diplomasi masasında güvence istiyor. ABD Başkanı Donald Trump, Rusya'nın olmadığı hiçbir seçeneğin çözüm sağlamayacağını da en net kavrayan lider.”

KIRIM ARTIK RUSYA'NIN

“Alaska'daki Putin-Trump zirvesi yapıcı sonuçlandığı gibi çözümün yalnızca Washington ile Moskova arasında sağlanabileceğini de kanıtladı. Ayrıca Trump'ın gündeme getirdiği 'toprak takası' önerisi de uzun vadeli çözüm için kaçınılmaz bir koşul durumunda. Realist bir bakışla Ukrayna’nın Donbas ve Kırım üzerindeki kontrolü fiilen sona ermiş durumda. Diplomatik belgelerde bunu tanımak kolay olmayacaktır; fakat sürdürülebilir barış, mevcut durumun kabul edilmesinden geçiyor. Toprak takası ya da statü düzenlemeleri üçlü zirvenin en sert başlıkları olacaktır diye düşünüyorum. Rusya'nın bu konuda hiçbir tavizi bulunmuyor. Kremlin açısından bakıldığında Kırım, Rusya'dır ve bu masaya getirilecek bir konu değil.”

Ünlü Rus siyaset bilimci Prof. Andrey Zdrojewski, üçlü zirvede Kırım ve Donbas’ın statüsünün en kritik başlık olacağını vurguluyor. ÜÇ ANA BAŞLIK

“Üçlü zirvede üç ana başlık olacaktır; güvenlik garantileri, ateşkes takvimi ve toprakların statüsü. İlk iki maddede ilerleme sağlanır ancak barış yalnızca ama yalnızca üçüncü maddenin çözüme kavuşturulmasıyla mümkün. Bu ise kesinlikle kolay olmayacaktır. Kırım ve Donbas bölgelerinin statüsü dolayısıyla kapsamlı bir barış anlaşması sağlanacağını düşünmüyorum."

AVRUPA BÖLÜNÜR MÜ?

"Öncekilerden daha güçlü bir ateşkes beklenir bir sonuç olur. Eğer tam anlaşma sağlanırsa Avrupa'nın Rusya'ya yönelik yaptırımları kaldırması da mümkün. Bu gerçekleşmezse Batı içinde enerji ve doğu politikaları konularındaki bölünme daha da derinleşir.”

[email protected]

Kaynak: Web Özel