SonTurkHaber.com
close
up
Menu

Erbaş’ın koltuğunu kızları sallıyor Sözcü Gazetesi

CHP li Yavuzyılmaz paylaştı: Erdoğan ın ilk ve tek gerçek mal varlığı belgesi Sözcü Gazetesi

Son dakika: Meteoroloji den açıklama! Bu illerde yağmur var! Hava sıcaklıkları mevsim normalleri üzerinde 1 Eylül Hava Durumu Son dakika haberleri

TCMB faiz kararı ne zaman açıklanacak? 2025 TCMB Eylül Para Politikası Kurulu toplantısı ne zaman, bu ay faiz indirimi olur mu?

İstanbul da Balıkçılık Genel Av Sezonu açılış töreni yapıldı

Uğurcan Çakır ın babası: Az önce ağladım

İsrailli komutandan ifşa! Netanyahu korkak ve başarısız

Anıtkabir ve “Yeni Türkiye” Sözcü Gazetesi

Savunma Sanayiinde ilk 100 de 5 Türk şirketi var!

Terör devleti İsrail sürgün planını adım adım izliyor: Gazze yi işgal için 60 bin yedek askeri göreve çağırıyor Ortadoğu Haberleri

Yaş üzüme talep azaldı: Üreticiler kurutmaya yöneldi

Emperyalizmin dayattığı algılardan kurtulmak ve İslam’ı hakikatiyle anlamak İhsan Aktaş

Kudüs Valiliği: İsrail, İslami eserleri tahrip ediyor Dış Haberler

Mardin de 15 yaşındaki çocuk başından vurulmuş halde bulundu

Ezgi Mola, Gupse Özay ve Öykü Karayel Alaçatı da buluştu

Türkiye de tek olsun istedi ödüle doymadı

Bir kapak ile engellilerin yaşamı kolaylaşıyor

Atv yılı başlıyor

Son dakika Bahçeli den CHP ye sert çıkış! İBB soruşturması için çağrı yaptı: Süratle tayin edilmesini diliyoruz

Kremlin: Zirve için anlaşma yapılmadı Dış Haberler

Unutkanlık nerede hastalığa dönüşür? Sözcü Gazetesi

Unutkanlık nerede hastalığa dönüşür? Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

DEMANS -1- Bu yazı dizisinde neler bulacaksınız?

- Unutkanlık yaşlılık değil demans olabilir.

- Demans alzheimer değildir! Karıştırmayın.

- Ne tür ön tanılarla hastalık anlaşılır? 

- İnme sonrası neden çöküş başlar?

- Halüsinasyonla gelen demans türü.

- Genç yaşta başlayan öfke tipi bunama.

- Karışık tip: Alzheimer ve felç bir arada

- B12 eksikliği zihin kaybı yapabilir.

- Zona aşısı demans riskini % 20 azaltıyor.

- Akdeniz diyeti zihni koruyor.

- Evde uygulanan iki test: Mini-Cog ve GPCOG

- Hafızayı koruyan 7 güçlü gıda.

Bugün sabah kahvaltı yaptınız mı? Belki yaptınız ama ne yediğinizi hatırlamıyorsunuz.  
Bu sadece bir dalgınlık olabilir. Ancak eğer dün ne yaptığınızı da hatırlamıyorsanız, geçen hafta kiminle konuştuğunuzu da…

Ve eğer bu unutkanlık sizi değil, çevrenizi daha çok endişelendiriyorsa, işte orada durmak gerekir. Çünkü bu, yaşlılık belirtisi değil, bir beyin hastalığı olabilir: Demans.

Demans ne demek?

Demans, öğrenme, hafıza, dil, muhakeme, yön bulma gibi bilişsel işlevlerin kalıcı ve ilerleyici bozulmasıdır. Bir hastalık adı değil; tıpkı “kanser” gibi bir şemsiye tanımdır. Altında birçok farklı sebep yatar.

En yaygın nedeni Alzheimer’dır. Ama Alzheimer tek neden değildir. Felç sonrası damar tıkanıklığı, bazı enfeksiyonlar, hatta     vitamin eksiklikleri bile demansa yol açabilir.

(Kaynak: NIH – National Institute on Aging, 2022)

Belirtileri nelerdir?

Erken evrelerde genelde şu belirtiler görülür:

- Aynı soruyu tekrar tekrar sorma.

- Eşyaları yanlış yerlere koyma.

- Tarih, adres, yön karıştırma.

- Kelime bulmakta zorlanma.

- Karar vermede yavaşlama.

- Sosyal geri çekilme.

(Kaynak: Alzheimer’s Society UK, 2023) Bunlara ek olarak kişilikte değişiklikler, sinirlilik, içe kapanma ya da alışılmadık davranışlar da ortaya çıkabilir.

Demans tanısı nasıl konur?

Demans tanısı için belirli bir test yoktur; birden çok adım gerekir:

- Mini-Mental State Examination (MMSE) veya MoCA testi ile zihinsel beceriler ölçülür.

- Kan testleriyle tiroid, B12 eksikliği gibi geri döndürülebilir nedenler dışlanır.

- MR ya da BT gibi görüntüleme yöntemleriyle beyin incelenir.

(Kaynak: Alzheimer’s Association, 2023)

Tanı konulduktan sonra sıra nedenini anlamaya gelir. Çünkü her demans Alzheimer değildir ve doğru neden doğru yaklaşımı gerektirir.

Yaşlanma mı, hastalık mı?

Unutmak normaldir. Özellikle yaş aldıkça:

- Anahtar neredeydi?

- Bu şarkının adı neydi?

- O oyuncunun adını unuttum...

Ama fark şuradadır:

Normal yaşlanmada hatırlama gecikir. Demansta bilgi tamamen silinir.

- Yaşlılıkta ipucu verince hatırlama gelir, demansta gelmez.

- Demans hastası yeni bilgi öğrenmekte zorlanır, yönünü kaybeder, davranış değiştirir.

- Bu nedenle sadece unutmak değil, değişmek de bir uyarı işaretidir.

(Kaynak: Mayo Clinic, “Is it dementia or normal aging?”, 2023)

Kısa bir test: Mini-Cog

Demans riskini hızlıca değerlendirmek için dünya genelinde kullanılan kısa bir test: Mini-Cog. Tanı koymaz ama farkındalık yaratır. Sessiz bir ortamda kendi başınıza uygulayabilirsiniz.

1. Üç kelimeyi ezberleyin:

Elma–Saat–Para

2. Şimdi bir saat çizin:

Bir daire çizin ve içine saat 1’den 12’ye kadar numaraları yerleştirin.  Ardından “10 geçe 11” saatini gösteren akrep ve yelkovanı çizin.

3. Şimdi baştaki 3 kelimeyi hatırlayın. Elma–Saat–Para

Değerlendirme:

- 3 kelimeyi hatırlayıp saati doğru çizdiyseniz → normal bilişsel işlev

- 1–2 kelime hatırlayıp saati doğru çizemediyseniz → ek değerlendirme önerilir

- 0 kelime ve bozuk saat çizimi →  demans riski açısından ciddi uyarı olabilir

(Kaynak: Alzheimer’s Association, Mini-Cog Assessment Guide)

Türkiye’de durum

Türkiye’de demans genellikle hâlâ “bunama” kelimesiyle anılıyor. Bu hem eksik hem küçümseyici bir ifade. Oysa bu, milyonlarca kişinin yaşamını etkileyen ciddi bir sağlık problemidir. Türkiye Alzheimer Derneği’ne göre, 65 yaş üstü nüfusta demans oranı %9’a yakın. Ama çoğu zaman tanı geç konur, çünkü aileler yaşlıların değişimini “yaşlılık hali” sanır. (Kaynak: Türkiye Alzheimer Derneği, 2024)

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:48
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 09 Haziran 2025 06:11 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

Erbaş’ın koltuğunu kızları sallıyor Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 05:39see189

CHP li Yavuzyılmaz paylaştı: Erdoğan ın ilk ve tek gerçek mal varlığı belgesi Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 01:03see186

Son dakika: Meteoroloji den açıklama! Bu illerde yağmur var! Hava sıcaklıkları mevsim normalleri üzerinde 1 Eylül Hava Durumu Son dakika haberleri

01 Eylül 2025 07:40see184

TCMB faiz kararı ne zaman açıklanacak? 2025 TCMB Eylül Para Politikası Kurulu toplantısı ne zaman, bu ay faiz indirimi olur mu?

01 Eylül 2025 17:02see171

İstanbul da Balıkçılık Genel Av Sezonu açılış töreni yapıldı

01 Eylül 2025 02:14see163

Uğurcan Çakır ın babası: Az önce ağladım

02 Eylül 2025 00:37see161

İsrailli komutandan ifşa! Netanyahu korkak ve başarısız

01 Eylül 2025 09:06see154

Anıtkabir ve “Yeni Türkiye” Sözcü Gazetesi

01 Eylül 2025 05:03see117

Savunma Sanayiinde ilk 100 de 5 Türk şirketi var!

01 Eylül 2025 17:22see116

Terör devleti İsrail sürgün planını adım adım izliyor: Gazze yi işgal için 60 bin yedek askeri göreve çağırıyor Ortadoğu Haberleri

02 Eylül 2025 09:55see114

Yaş üzüme talep azaldı: Üreticiler kurutmaya yöneldi

01 Eylül 2025 09:27see113

Emperyalizmin dayattığı algılardan kurtulmak ve İslam’ı hakikatiyle anlamak İhsan Aktaş

02 Eylül 2025 04:07see113

Kudüs Valiliği: İsrail, İslami eserleri tahrip ediyor Dış Haberler

31 Ağustos 2025 21:42see113

Mardin de 15 yaşındaki çocuk başından vurulmuş halde bulundu

01 Eylül 2025 01:02see112

Ezgi Mola, Gupse Özay ve Öykü Karayel Alaçatı da buluştu

01 Eylül 2025 09:16see112

Türkiye de tek olsun istedi ödüle doymadı

01 Eylül 2025 17:39see112

Bir kapak ile engellilerin yaşamı kolaylaşıyor

01 Eylül 2025 06:01see112

Atv yılı başlıyor

01 Eylül 2025 07:05see111

Son dakika Bahçeli den CHP ye sert çıkış! İBB soruşturması için çağrı yaptı: Süratle tayin edilmesini diliyoruz

02 Eylül 2025 17:39see111

Kremlin: Zirve için anlaşma yapılmadı Dış Haberler

02 Eylül 2025 02:05see110
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları