SonTurkHaber.com
close
up
Menu

WhatsApp çeviri özelliği çıktı: iOS ve Android’de nasıl kullanılır? WhatsApp’ın çeviri özelliği nedir, nasıl çalışır? İşte detaylar Teknoloji Haberleri

SON DAKİKA: GÜLLÜ HAYATINI KAYBETTİ! Güllü kimdir, kaç yaşındaydı, gerçek adı ne? Şarkıcı Güllü neden öldü?

Özel okul tercih mi zorunluluk mu?

Ahmed Şara ile Volodimir Zelenskiy bir araya geldi Dış Haberler

Mersin de trafik kavgası kamerada Mersin Haberleri

Domenico Tedesco: Sonuca bakmıyoruz, ileri adım attık!

Bolvadin de sessiz ağaç kesimi: Vatandaşlar tepkili

Sedat Peker in avukatı cinsel saldırıya uğrayan engelli kız çocuğunun davasını üstlendi

Mahmut Tanal KYK krizi için 4 maddelik çözümü açıkladı

Etikette 72 kasada 169 lira: Müşteri fark ederse

Van da dehşet: Anne ve iki oğlu kavgada yaşamını yitirdi

Dire Straits Legacy konser, Don Kişot tiyatro sahnesinde! İşte haftanın kültür sanat ajandası

Son dakika: Şara dan tarihi açıklama! BM de sürpriz Türkiye mesajı! Tüm dünyaya seslendi

SON DAKİKA… 50 bin dolara vatandaşlık satmışlardı! BABATAK operasyonunun şifreleri ortaya çıktı:42 kilogram altın ve 50 milyon liralık döviz...

Burcu Esmersoy eşini yanlışlıkla ifşa etti: Çıplak halini paylaşıp hemen sildi Sözcü Gazetesi

Özgür Özel, Elazığ da İBB nin yaptırdığı okulun açılışına katıldı Elazığ Haberleri

NATO duyurdu: Rus İHA larını vururuz!

Dünyanın en güçlü hava filoları açıklandı! Türkiye kaçıncı sırada?

Altyapı çalışmaları sırasında çarşı inşaatında göçük: Bir işçi yaralı Malatya Haberleri

“Muhafazakar ara tatil” Sözcü Gazetesi

Unutkanlık nerede hastalığa dönüşür? Sözcü Gazetesi

Unutkanlık nerede hastalığa dönüşür? Sözcü Gazetesi

SonTurkHaber.com, Sozcu kaynağından alınan verilere dayanarak duyuru yapıyor.

DEMANS -1- Bu yazı dizisinde neler bulacaksınız?

- Unutkanlık yaşlılık değil demans olabilir.

- Demans alzheimer değildir! Karıştırmayın.

- Ne tür ön tanılarla hastalık anlaşılır? 

- İnme sonrası neden çöküş başlar?

- Halüsinasyonla gelen demans türü.

- Genç yaşta başlayan öfke tipi bunama.

- Karışık tip: Alzheimer ve felç bir arada

- B12 eksikliği zihin kaybı yapabilir.

- Zona aşısı demans riskini % 20 azaltıyor.

- Akdeniz diyeti zihni koruyor.

- Evde uygulanan iki test: Mini-Cog ve GPCOG

- Hafızayı koruyan 7 güçlü gıda.

Bugün sabah kahvaltı yaptınız mı? Belki yaptınız ama ne yediğinizi hatırlamıyorsunuz.  
Bu sadece bir dalgınlık olabilir. Ancak eğer dün ne yaptığınızı da hatırlamıyorsanız, geçen hafta kiminle konuştuğunuzu da…

Ve eğer bu unutkanlık sizi değil, çevrenizi daha çok endişelendiriyorsa, işte orada durmak gerekir. Çünkü bu, yaşlılık belirtisi değil, bir beyin hastalığı olabilir: Demans.

Demans ne demek?

Demans, öğrenme, hafıza, dil, muhakeme, yön bulma gibi bilişsel işlevlerin kalıcı ve ilerleyici bozulmasıdır. Bir hastalık adı değil; tıpkı “kanser” gibi bir şemsiye tanımdır. Altında birçok farklı sebep yatar.

En yaygın nedeni Alzheimer’dır. Ama Alzheimer tek neden değildir. Felç sonrası damar tıkanıklığı, bazı enfeksiyonlar, hatta     vitamin eksiklikleri bile demansa yol açabilir.

(Kaynak: NIH – National Institute on Aging, 2022)

Belirtileri nelerdir?

Erken evrelerde genelde şu belirtiler görülür:

- Aynı soruyu tekrar tekrar sorma.

- Eşyaları yanlış yerlere koyma.

- Tarih, adres, yön karıştırma.

- Kelime bulmakta zorlanma.

- Karar vermede yavaşlama.

- Sosyal geri çekilme.

(Kaynak: Alzheimer’s Society UK, 2023) Bunlara ek olarak kişilikte değişiklikler, sinirlilik, içe kapanma ya da alışılmadık davranışlar da ortaya çıkabilir.

Demans tanısı nasıl konur?

Demans tanısı için belirli bir test yoktur; birden çok adım gerekir:

- Mini-Mental State Examination (MMSE) veya MoCA testi ile zihinsel beceriler ölçülür.

- Kan testleriyle tiroid, B12 eksikliği gibi geri döndürülebilir nedenler dışlanır.

- MR ya da BT gibi görüntüleme yöntemleriyle beyin incelenir.

(Kaynak: Alzheimer’s Association, 2023)

Tanı konulduktan sonra sıra nedenini anlamaya gelir. Çünkü her demans Alzheimer değildir ve doğru neden doğru yaklaşımı gerektirir.

Yaşlanma mı, hastalık mı?

Unutmak normaldir. Özellikle yaş aldıkça:

- Anahtar neredeydi?

- Bu şarkının adı neydi?

- O oyuncunun adını unuttum...

Ama fark şuradadır:

Normal yaşlanmada hatırlama gecikir. Demansta bilgi tamamen silinir.

- Yaşlılıkta ipucu verince hatırlama gelir, demansta gelmez.

- Demans hastası yeni bilgi öğrenmekte zorlanır, yönünü kaybeder, davranış değiştirir.

- Bu nedenle sadece unutmak değil, değişmek de bir uyarı işaretidir.

(Kaynak: Mayo Clinic, “Is it dementia or normal aging?”, 2023)

Kısa bir test: Mini-Cog

Demans riskini hızlıca değerlendirmek için dünya genelinde kullanılan kısa bir test: Mini-Cog. Tanı koymaz ama farkındalık yaratır. Sessiz bir ortamda kendi başınıza uygulayabilirsiniz.

1. Üç kelimeyi ezberleyin:

Elma–Saat–Para

2. Şimdi bir saat çizin:

Bir daire çizin ve içine saat 1’den 12’ye kadar numaraları yerleştirin.  Ardından “10 geçe 11” saatini gösteren akrep ve yelkovanı çizin.

3. Şimdi baştaki 3 kelimeyi hatırlayın. Elma–Saat–Para

Değerlendirme:

- 3 kelimeyi hatırlayıp saati doğru çizdiyseniz → normal bilişsel işlev

- 1–2 kelime hatırlayıp saati doğru çizemediyseniz → ek değerlendirme önerilir

- 0 kelime ve bozuk saat çizimi →  demans riski açısından ciddi uyarı olabilir

(Kaynak: Alzheimer’s Association, Mini-Cog Assessment Guide)

Türkiye’de durum

Türkiye’de demans genellikle hâlâ “bunama” kelimesiyle anılıyor. Bu hem eksik hem küçümseyici bir ifade. Oysa bu, milyonlarca kişinin yaşamını etkileyen ciddi bir sağlık problemidir. Türkiye Alzheimer Derneği’ne göre, 65 yaş üstü nüfusta demans oranı %9’a yakın. Ama çoğu zaman tanı geç konur, çünkü aileler yaşlıların değişimini “yaşlılık hali” sanır. (Kaynak: Türkiye Alzheimer Derneği, 2024)

Önemli haberleri ve güncellemeleri kaçırmamak için SonTurkHaber.com'ı takip edin.
seeGörüntülenme:55
embedKaynak:https://www.sozcu.com.tr
archiveBu haber kaynaktan arşivlenmiştir 09 Haziran 2025 06:11 kaynağından arşivlendi
0 Yorum
Giriş yapın, yorum yapmak için...
Yayına ilk cevap veren siz olun...
topEn çok okunanlar
Şu anda en çok tartışılan olaylar

WhatsApp çeviri özelliği çıktı: iOS ve Android’de nasıl kullanılır? WhatsApp’ın çeviri özelliği nedir, nasıl çalışır? İşte detaylar Teknoloji Haberleri

24 Eylül 2025 21:35see323

SON DAKİKA: GÜLLÜ HAYATINI KAYBETTİ! Güllü kimdir, kaç yaşındaydı, gerçek adı ne? Şarkıcı Güllü neden öldü?

26 Eylül 2025 08:41see154

Özel okul tercih mi zorunluluk mu?

26 Eylül 2025 05:05see148

Ahmed Şara ile Volodimir Zelenskiy bir araya geldi Dış Haberler

25 Eylül 2025 01:18see146

Mersin de trafik kavgası kamerada Mersin Haberleri

24 Eylül 2025 23:03see145

Domenico Tedesco: Sonuca bakmıyoruz, ileri adım attık!

25 Eylül 2025 00:39see142

Bolvadin de sessiz ağaç kesimi: Vatandaşlar tepkili

26 Eylül 2025 03:34see139

Sedat Peker in avukatı cinsel saldırıya uğrayan engelli kız çocuğunun davasını üstlendi

24 Eylül 2025 20:00see139

Mahmut Tanal KYK krizi için 4 maddelik çözümü açıkladı

25 Eylül 2025 09:13see126

Etikette 72 kasada 169 lira: Müşteri fark ederse

25 Eylül 2025 00:02see125

Van da dehşet: Anne ve iki oğlu kavgada yaşamını yitirdi

24 Eylül 2025 23:56see119

Dire Straits Legacy konser, Don Kişot tiyatro sahnesinde! İşte haftanın kültür sanat ajandası

26 Eylül 2025 10:40see118

Son dakika: Şara dan tarihi açıklama! BM de sürpriz Türkiye mesajı! Tüm dünyaya seslendi

24 Eylül 2025 20:17see114

SON DAKİKA… 50 bin dolara vatandaşlık satmışlardı! BABATAK operasyonunun şifreleri ortaya çıktı:42 kilogram altın ve 50 milyon liralık döviz...

26 Eylül 2025 10:37see114

Burcu Esmersoy eşini yanlışlıkla ifşa etti: Çıplak halini paylaşıp hemen sildi Sözcü Gazetesi

24 Eylül 2025 21:08see113

Özgür Özel, Elazığ da İBB nin yaptırdığı okulun açılışına katıldı Elazığ Haberleri

25 Eylül 2025 18:41see113

NATO duyurdu: Rus İHA larını vururuz!

25 Eylül 2025 20:29see113

Dünyanın en güçlü hava filoları açıklandı! Türkiye kaçıncı sırada?

25 Eylül 2025 01:01see112

Altyapı çalışmaları sırasında çarşı inşaatında göçük: Bir işçi yaralı Malatya Haberleri

25 Eylül 2025 18:33see111

“Muhafazakar ara tatil” Sözcü Gazetesi

26 Eylül 2025 05:02see110
newsSon haberler
Günün en taze ve güncel olayları