Yeni araştırma: Uzun yaşamın sırrı bağışıklık genlerinde mi saklı? Genleriniz ne kadar yaşayacağınızı söylüyor olabilir!

Bir organizmanın yaşam süresi, genetik yapısına bağlıdır, ancak uzun ömürlülüğü kontrol eden tüm genler henüz tam olarak tanımlanmadı. Uzun ömürlü memeliler genellikle daha büyük beyinlere sahip olma eğilimindedir. Bu durum, bilim insanlarını, aynı genlerin hem ömrü uzattığı hem de beyin büyüklüğünü artırdığı hipotezine yöneltti. Örneğin, fillerin kansere karşı koruma sağlayan p53 protein geninin 19 ek kopyasını taşıdığı biliniyor. Bu, onların kansersiz uzun bir yaşam sürmesine katkı sağlıyor.

GEN DUPLİKASYONU NEDİR?

Meksika Ulusal Üniversitesi'nden genetikçi Araxi Urrutia liderliğindeki ekip, 46 memeli türünün 4.100’den fazla gen ailesini inceledi. Araştırmada, gen duplikasyonu adı verilen bir süreç öne çıktı. Bu süreçte, bir gen yanlışlıkla genomda başka bir bölgeye kopyalanıyor ve zamanla farklı işlevler kazanabiliyor. DNA onarımı ve bağışıklık sisteminde rol oynayan gen ailelerinin, kısa ömürlü memelilerde küçük, uzun ömürlülerde ise geniş olduğu bulundu. Bu gen kopyalarının artışı, mutasyon birikimini önleyerek yaşlanmayı ve kanseri engelleyebilir denildi.

BAĞIŞIKLIK GENLERİNİN ÇİFT ROLÜ

Bağışıklık genlerinin sadece enfeksiyonlarla savaşmakla kalmayıp, aynı zamanda beyin gelişiminde de rol oynadığı ortaya çıktı. Pittsburgh Üniversitesi’nden Maria Chikina, bu genlerin kanser hücrelerini erken safhada yok ederek veya ölü hücreleri temizleyerek dokuları sağlıklı tutabileceğini belirtti. Ayrıca, interlökin-6 gibi bağışıklık proteinlerini kodlayan genlerin, uzun ömürlü türlerde daha fazla kopyaya sahip olduğu gözlendi. Bu genlerin, büyük beyinli türlerde de yaygın olması, beyin boyutu ile uzun ömür arasındaki bağlantıyı güçlendiriyor.

İNSANLAR VE UZUN ÖMÜR

İnsanlarla ilgili olarak, yüz yaşını aşan bireylerdeki gen varyantlarının, uzun ömürlülüğe katkıda bulunduğu biliniyor. Yeni çalışma, bu genlerin çoğunun genişletilmiş gen ailelerine ait olduğunu gösteriyor. Bu bulgu, insan ömrünü uzatma potansiyeline sahip genlerin daha fazla araştırılması gerektiğini vurguluyor.

GELECEK DÖNEMDE ARAŞTIRMALAR OLACAK MI?

Çalışma, bağışıklık genlerinin çoğalmasının memelilerde uzun ömürle bağlantılı olduğunu kanıtlarken, bu genlerin uzun ömre doğrudan neden olup olmadığı henüz net değil. Pittsburgh Üniversitesi’nden Maria Chikina, kuşlar gibi memeli olmayan türlerde benzer çalışmalar yapılarak bu ilişkinin evrenselliğinin test edilebileceğini önerdi.

Ayrıca, uzun ömürlü türlerden alınan genlerin farelerde test edilmesi, bu genlerin ömrü nasıl etkilediğini anlamak için bir yol olabilir. İleride, bu genlerin yaşlanma karşıtı tedaviler geliştirilmesinde veya bireylerin genetik yapısına göre yaşam süresi tahminlerinde kullanılması mümkün olabilir.