Elleriyle tek tek ayıklayıp köylülere ücretsiz dağıtıyorlar Sözcü Gazetesi

İpek böceği yumurtasının sayılı üreticilerinden olan Bursa Koza Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (KOZABİRLİK), hem Türkiye'ye hem dünyaya satış yapıyor. Bursa Tarım ve Orman Müdürlüğü bünyesinde İpek Böceği Yumurtası Üretim İşletmesi'nden hibrit ve damızlık yumurta üretiliyor.  Hibrit ipek böceği yumurtası elde etmek içinse Çin ırkı ile hastalıklara dayanıklı olan Japon ırkı ipek böcekleri çiftleştiriliyor. Böylelikle Türkiye'nin ipek böceği yumurtası ihtiyacının tamamı karşılanıyor. 

KÖYLERDEN TOPLAYIP, CİNSİYETLERİNE GÖRE AYIRIYORLAR

Köylerde ipek böceği yetiştiriciliği yapan ailelerden alınan kozalar işletmelere getirilerek, burada işçiler tarafından tek tek kesiliyor. Kozalardan çıkarılarak cinsiyetlerine göre ayrılıyor. 

YUMURTALAR ÜCRETSİZ DAĞITILIYOR

Krizalitlerin kelebeklenmesinden sonra dişi ve erkek kelebekler, çiftleştiriliyor. Kelebeklerin çiftleşmesinden sonra elde edilen hibrit yumurtalar, bir sonraki yıla ipek böceği yumurtası olarak üreticilere ücretsiz olarak dağıtılıyor. 

KENDİ YUMURTASINI ÜRETEN ÜLKELERDEN BİRİ DE TÜRKİYE

İhtiyaç fazlası ipek böceği yumurtalarının ihraç edildiği işletmede, ayrıca ırkların erkek ve dişisinin kendi içinde çiftleştirilmesiyle damızlık ipek böceği yumurtası da üretiliyor. Dünyada kendi ipek böceği yumurtasını üreten 5-6 ülkeden biri olduklarını belirten, KOZABİRLİK Tohum Üretim İşletmesi Müdürü Ardahan Erdemir, Türkiye'nin ipek böceği yumurtasını karşıladıklarını ifade etti. 

Elde edilen yumurtalarının üreticilere böcek olarak verildiğini ve beslenmenin ardından oluşan kozaların üreticilerden satın aldıklarını söyleyen Erdemir şunları kaydetti:

"Gelen kozaları önce kesiyoruz, içindeki pupa dönemindeki krizalitleri erkek, dişi diye ayırıyoruz. Daha sonra kelebek çıkmasını bekliyoruz. Kelebek çıktıktan sonra kelebekleri çiftleştirip yumurtaları elde ediyoruz. Bunu her sene döngü olarak yapmak zorundayız çünkü ırkları aktarmadığımız zaman ipek böceği ırkı bir sonraki seneye devretmiyor." 

ÜRETİM 20 GÜN SÜRÜYOR

Üretiminin 15 ila 20 gün sürdüğünü belirten Erdemir günlük 250 kilo gram koza işlediklerini ve bu iş için 120 ila 130 kişi çalıştırdıklarını belirtti. Türkiye'nin ihtiyacı olduğu kadar yumurtayı elde ettiklerini ifade eden Erdemir, "Hatta bazı yıllarda yumurtaları ihraç ettiğimiz de oluyor." diye konuştu.

DAMIZLIK YUMURTA DA ÜRETİLİYOR

Hibrit yumurta üretiminin yanı sıra damızlık yumurta üretimi de sağladıklarını söyleyen Erdemir, bunun için farklı bir yönetim kullandıklarını ifade etti. Bu yöntemin en önemli detayı, dişi-erkek olarak ayrım yapmamaları. Dişileri 'Selül' adı verilen kese kağıtlarının içine koyup, tek kelebeğin yumurtalarını bırakmalarını sağlıyorlar. 

YAKLAŞIK 5 BİN KUTU ÜRETİM YAPILIYOR

Bir kozadan 1500-1600 yumurtanın üretildiğini ve bundan dolayı sayılı ülkelerden olduğunun altını çizen OZABİRLİK Genel Müdürü Mustafa Çakır da yaklaşık 5 bin kutu üretim yaptıklarını belirtti. 

Çakır ayrıca, hibrit yumurtaların kozalarından 1500-1600 metre ip çıkardıklarını da ekledi.