Terbiyeli ve çalışkan diplomat: Volkan Vural Yeni Şafak Kitap Eki Haberleri

Emekli Büyükelçi Volkan Vural hayat hikayesini anlattığı kitabı Olağanüstü ve Tam Yetkili / Bir Büyükelçinin Belleğinde Kalanlar kitabı Doğan Kitap etiketiyle okurla buluştu. Görsel malzemelerle zenginleştirilmiş kitapta bir Türk bürokratın hayatına yakından tanıklık ediliyor.

İBRAHİM DEMİRCİ

Emekli Büyükelçi Volkan Vural’ın kitabı Olağanüstü ve Tam Yetkili / Bir Büyükelçinin Belleğinde Kalanlar, Doğan Kitap tarafından Mayıs 2025’te okura sunuldu. 429 sayfalık kitap çok sayıda fotoğrafla zenginleştirilmiş.

Eserini eşine, küçük yaşta kaybettiği annesine ve babası Yarbay-Avukat Ahmet Vural’a armağan eden Volkan Vural, “Başlarken” bölümünde bu kitabın yazılmasında “arkadaşı”, “değerli gazeteci Sedat Ergin”in “inanılmaz baskısı”nın etkili olduğunu belirtmiş. Ayrıca, “belleğinde kalanlar” ile yetinmeyip “gazete kesitleri” (kesikleri?) ve başka belgelerden de yararlanmış. “Sedat Ergin’in bana yüklediği görevi yerine getirme çabama rağmen çok eksiklikler ve yanlışlıklar olabileceğini şimdiden kabul ediyor ve tüm sorumluluğu üzerime alıyorum.” (s. 21) cümlesi, Volkan Vural’ın “görev” ve “sorumluluk” bilinci yüksek bir insan olduğunu gösteriyor.

KİTAPTAN DİKKAT ÇEKEN NOTLARIM

Kitabın neredeyse on sayfasını dolduran “İçindekiler” bölümü, anıların içeriğini yansıtıyor:

1. Annen öldü dediler: Babamla yolculuk, doğum yerim, annemin ailesi, Kuran kursu, Siirt’e geliş, İsmail Fakirullah’ın türbesi, Amcam Hasan Vural, “Monşer” Mehmet Ali Yıldırım Bey, Arkadaşım Molla Burhan, kadınların sevgisi, Molla Çortu, Siirt’te bir yıl, İstanbul’a yolculuk, kısmet Ankara.

2. Babam Ahmet Vural, hayatıma Vesime Hanım giriyor, yatılı öğrenciliğe veda, kurmaylık ve Kore görevinden vazgeçiş, sevinç ve hüzün bir arada, mezuniyet töreni, askerliğe veda, Avukat Ahmet Vural.

3. Ankara Koleji ve Mülkiye arasında edebiyat, şiire giriş, üniversite seçimi, Mülkiye günleri, bizim evde gösteri, şiir yolculuğu sürüyor, Cemal Süreya’yla dostluk, İsmet Özel’e şiire devam etmesini salık veriyorum,

4. Dışişleri Bakanlığı-ilk yıllar, sınav günü, NATO’dan sürgün, Hariciye’den Sami, Suadiye Plajı’nda bir dost: Aydın emeç, Fikret’in şarkı defteri, şahsiyetli dış politika, çok farklı bir devlet dairesi, diplomatların rol modeli: Kamuran Gürün, Tahran’da havyarla tanışıyorum, ilk yıl izlenimi, askerlik molası, tercümanlık sırrı, yeniden İktisat Dairesi, Skaçkov ile yolculuk, Bükreş’te çiçek yok!, İktisat Dairesi’nin havası.

5. İlk göz ağrısı: Güney Kore, heyecanlı gidiş, Seul’e varış, ilk izlenimler ve Seul manzarası, Kisaeng House, şanslı Koreliler, yoksullukla tanışma, Kore mucizesinin başlangıcı, değişim içinde bir yaşam, Patricia, Amerikan Ordu Pazarı’nda alışveriş ayrıcalığı, ilk ehliyet ilk araba, Teğmen Ergin Saygun, Budist cenazesi, Seul’e veda.

6. Haupptbahnhof’tan memlekete bakış, konsolosluğa giriş sınavı, Münih’te Tillolular, konsolosluğun anlamı, garda sıla özlemi gidermek, solcu avı, Türk işçilerine övgü, spor araba yasağı, kayak yoksa tenis var, Münih’te terör, hayatım değişiyor.

7. Ama bu kez farklı bir İktisat Dairesi, Dışişleri’nin parlak diplomatı Tanşuğ Bleda, GATT ve UNCTAD ile tanışma, “Hava cıva işleri”, kayınpederle “diplomasi”, Ankara’da yaşam, ekose etekli levrek, Golf Kulübü’nde dostluklar, babamı kaybettim, Cenevre’de sevinç gözyaşları, BM Özel Genel Kurulu, Batı Grubu’ndan çıkıp 77’ler Grubu’na katılalım mı?, Hariciye’nin Noel Babası: İhsan Sabri Çağlayangil, Uluslararası memuriyet.

8. NATO yılları (1976-1982), Genel İşler Şubesi, gazetecilere brifing, Cemre ve Mehmet Ali Birand, NATO uzatması, NATO Türk delegasyonu, ikinci üç yıl.

9. Yeni bir başlangıç: Ankara günleri (1982-1987), İktisat Dairesi’ne hızlı giriş, İlker Türkmen için konuşma metni, Dışişleri Bakanı’na teşekkür, daire başkanlığı, balkondan diplomat atma, askeri yönetimin altında diplomasi: İlter Türkmen, bakan gezileri, meslek hayatında kırılma, 6 Kasım 1983 Genel Seçimleri, önce protokol, klasik diplomasinin üstadı: Vahit Halefoğlu, süper müsteşar, üç bavul, sınır aşan sular, Turgut Özal’ın dış gezileri, haydut gibi adam, Irak ile ikinci petrol boru hattı, tanker savaşı, Özal ile hayat.

10. Büyükelçi olarak ilk durak Tahran, göreve başlama, Güney-Kuzey Tahran, Tahran’da terör, İran’da gül bahçesi olmasa da kış bahçesi var, İran’la ilişkiler, Şeytan- Bozorg ve Şeytan-ı Kuçek, devrim ihracı, Şah rejimini devirenlerin yol ayrılığı, gazeteci kurtarma operasyonları, Turgut Özal Tahran’da, Özal’ın görüşmeleri, Ayetullah Muntazeri, Sadabad Sarayı’nda savaş karargâhı, Ali Hameney’le görüşme, İran Azerilerinin kimliği, İran’ın sanayi kapasitesi, İran Ağır Sanayi Bakanı Behzad Nebavi, yağ ve şeker kuponlarıyla dolan camiler, İran Dışişleri Bakanlığı, İran halkının nezaketi, İran’ın Kürt sorunu, İran’da öğrendiklerim, Tahran’a veda.

11. Tarih akıyor: Sovyetler Birliği’nden Rusya’ya, Turgut Özal’ın talimatı, dışı saray içi harabe, “Laleli” devri, ikinci Skaçkov vakası, Rus Ekonomist Leonid Abalkin’in teorisi, Moskova’da bir şair, Viyana Büyükelçiler Toplantısı, Moğolistan, cumhuriyetleri ziyaretler, etnik lokantalarla gelen özel teşebbüs, televizyonda “Rusça danışmak”, Türk müteahhitleri UPDK’ya karşı, Alman Büyükelçinin sitemi, İş insanları Moskova’da, Güneş Taner’e yapılan özel karşılama, bir Ermenistan hikâyesi, Ermenistan esnafıyla tanışma, Hovannisyan ile görüşme, Gerçekçi bir siyaset adamı: Cumhurbaşkanı Ter Petrosyan, Alican Sınır Kapısı, Ermenistan’ın Vatikan’ı: Eçmiyazin, Moskova’nın siyasi iklimi, KGB Başkanı Kryuçkov ile görüşme, müsteşarlık ruleti, Stalin’in yatı, Turgut Özal Moskova’da, Ağustos 1991 darbe girişimi, darbe günü, darbe sonrası, büyük dağılış, Haydar Aliyev’le kriz yaratan görüşme, Moskova’da Türk gazeteciler, idealist Gorbaçov, Karadeniz Ekonomik İşbirliği, cumhuriyetleri tanıma ve Ermenistan sorunu, yeni bir dönem: Bağımsız cumhuriyetlerle ilişkiler, Demirel Moskova’da, Rusya’dan dönüş, Türk-Rus ilişkilerinin özü.

TİLLOLU ŞEYHİN TORUNU

Daha beş bölüm ve onlarca başlık var. Bana ayrılan yerin sınırlarını aşmamalıyım. Tillo’da türbesi ve mahallesi bulunan Şeyh Mücahid’in torunlarından Volkan Vural’ın anıları, hayli rafine ve vinterize; kötü renkler ve kokular olabildiğince ayıklanmış. Belleğinde kalanlardan pek çok şeyi anlatmadığı besbelli. Fakat anlattıkları da önemli ve öğretici. 27 Mayıs darbesinden hemen sonra kolej mezuniyet töreninde yaptığı konuşmayı “hayatımda belki de en övündüğüm şey” diye anan Volkan Vural, “27 Mayıs’ı çok ölçülü bir şekilde desteklerken, babaları ya da çok yakınları tutuklanmış arkadaşlarımın ailelerini üzüp incitebilecek bir söz söylememeye çok dikkat ettim.” diyor (s. 43). Aralarında bazı Millî Birlik Komitesi üyelerinin de bulunduğu veliler, konuşma bitince bir an sessiz kalmışlar, sonra alkışlamışlar genç Volkan’ı. O, asker babasının yarbaylığının son senesinde terfi beklerken emekliye sevk edilmiş olmasında bu konuşmasının da payı olabileceğini aklından bile geçirmeyecek kadar temiz yürekli!

Not: 370’inci sayfada Siirt ara seçimleri için “Mart 1993” tarihi verilmiş, doğrusu: “Mart 2003”.