Türk Eximbank’ın faizsiz bankacılık faaliyetleri Hayreddin Karaman

1985 yılından beri ülkemizde faizsiz bankacılık ve finansman faaliyeti yürüten, önceki isimleri “özel finans kurumları”, sonraki isimleri “katılım bankaları” olan kurumlar çoğalarak faaliyetlerine devam ediyorlar. Faaliyet hacimleri hedeflenenin henüz çok gerisinde kalmış olsa da var olmaları bile hassasiyeti olanlar için bir güzel imkandır. 2022 yılından beri faizsiz finansman da yapan “Türk Eximbank” daha az tanınmakta olduğundan ilgililerden bir bilgi notu istedim, aşağıda okuyucularımla paylaşıyorum:

1985 yılından beri ülkemizde faizsiz bankacılık ve finansman faaliyeti yürüten, önceki isimleri “özel finans kurumları”, sonraki isimleri “katılım bankaları” olan kurumlar çoğalarak faaliyetlerine devam ediyorlar. Faaliyet hacimleri hedeflenenin henüz çok gerisinde kalmış olsa da var olmaları bile hassasiyeti olanlar için bir güzel imkandır.

2022 yılından beri faizsiz finansman da yapan “Türk Eximbank” daha az tanınmakta olduğundan ilgililerden bir bilgi notu istedim, aşağıda okuyucularımla paylaşıyorum:

“Türk Eximbank, BDDK düzenlemeleri kapsamında; kalkınma ve yatırım bankalarının, katılım bankalarının fon kullandırma yöntemlerine dayalı olarak yapılacak düzenlemelere uygun olmak ve münhasıran faizsiz yöntemlerle sağlamış olduğu kaynaklarla sınırlı olmak üzere, finansman sağlayabileceği hükmüne dayanarak 9 Eylül 2022 tarihinden itibaren faizsiz bankacılık faaliyetini pencere modeli ile yürütmektedir.

Pencere Modeli faizli yöntemlerle ürün ve hizmet sunmakta olan bankaların, tamamen ayrıştırılmış bir alt yapı ile (muhasebe, fon temini, ürün çeşitliliği vb.) faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun ürün ve hizmetleri de sunması olarak tanımlanmaktadır.

Bu kapsamda Türk Eximbank bünyesinde 9 Eylül 2022 tarihi itibarıyla Danışma Komitesi faaliyetlerine başlamış ve faizsiz bankacılık faaliyetlerinin ilke, standart ve teamüllere uygun olarak gerçekleştirilmesini sağlayacak alt yapılar tesis edilmiştir.

Faizsiz bankacılık finansman ürün çeşitliliğimizi artırarak hem Türk Eximbank’ın TL kaynakları hem de İslami finansman kuruluşlarından temin edilen döviz kaynaklar ile bu alandaki çalışma hacmini artırmak Türk Eximbank’ın stratejik öncelikleri arasında yer almaktadır.

Türk Eximbank nezdinde Murabaha (Kâr Beyanı ile Satım), Eser (İstisna) ve Katılım Esaslı Alacak Sigortası (KEAS) ürünleri ile faizsiz bankacılık faaliyetleri icra edilmektedir. Murabaha, firmaların satıcı uhdesinde mevcut olan işletme ve yatırım mallarının alımlarına yönelik ihtiyaçların finansmanı amacıyla kullandırılmaktadır. Eser (İstisna) ürünü kapsamında Faizsiz Bankacılık İlke ve Standartlarına uygun bulunan makine, teçhizat ve aksam harcamaları finansmana konu edilmektedir. KEAS kapsamında gerçekleştirilen tüm işlemler, diğer faaliyetlere ilişkin fon, havuz veya hesaplardan ayrı tutulmak suretiyle ve katılım sigortacılığı esaslarına uygun bir şekilde faizsiz bankacılık ilke ve standartları çerçevesinde yürütülmektedir.

Türk Eximbank ayrıca Sevk Öncesi İhracat Finansmanı (SÖİF) ve Faizsiz Finansal Kiralama Finansmanı ürünleri ile Katılım Bankaları aracılığıyla da faizsiz bankacılık faaliyetlerini icra etmektedir.

Mevcut ürünler dışında Türk Eximbank’ın işlem çeşitliliğini ve faizsiz bankacılık finansman destek hacminin toplam destek hacmi içindeki payını artırmak adına; hizmet harcamalarının finanse edebileceği “İcare” ürünü ile sürekli mal alımı yapılan tedarikçilere yapılan ödemelerin finanse edilebileceği “İsticrar” ürününün 2025 yılının ikinci yarısında kullandırımı planlanmaktadır.

Ayrıca ilk kez Merkez Bankası kaynağından faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun olarak Türk Eximbank aracılığıyla Katılım Bankaları üzerinden “Katılım Bankaları Aracılığıyla İhracat Destek Finansmanı” ve ihracatçıya doğrudan Türk Eximbank tarafından sunulacak “İhracat Destek Finansmanı” ürünleri geliştirilmesi çalışmasında sona gelinmiş olup bu yılın ikinci yarısında finansman sağlanması hedeflenmektedir.”