30 Ağustos Zafer Bayramı’nın 103. yılı: Büyük Taarruz’un zaferle sonuçlandığı gün

Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktası olan Büyük Taarruz, 103 yıl önce bugün, 30 Ağustos 1922’de zaferle sonuçlandı. Bu büyük zafer, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yolunu açtı.

22 gün 22 gece süren Sakarya Meydan Muharebesi’nin kazanılmasının ardından Türk Ordusu, Yunan işgalini Anadolu’dan tamamen atacak son darbeye hazırlanmak için bir yıl boyunca seferber oldu. Eksiklikler kısıtlı imkânlarla giderildi, bütün kaynaklar orduya aktarıldı. Mustafa Kemal Paşa, Meclis’teki sabırsızlığa rağmen “Yarım hazırlıkla yapılacak bir taarruz, hiç taarruz etmemekten daha kötüdür” diyerek beklemeyi tercih etti.

26 Ağustos 1922 sabahı Afyon Kocatepe’den yönetilen Büyük Taarruz, 30 Ağustos’ta kesin Türk zaferiyle noktalandı. Dağılan Yunan ordusuna karşı Mustafa Kemal Paşa’nın “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” emri tarihe geçti. 9 Eylül’de Türk ordusu İzmir’e girdi, 18 Eylül’de ise Yunan kuvvetleri Anadolu’yu tamamen terk etti.

Büyük Zafer’in ardından diplomasi süreci başladı. 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması imzalandı, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edildi. Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu. 30 Ağustos, 1924’ten itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanmaya başlandı ve 1926’dan sonra tüm yurtta resmî bayram haline geldi.

Savaş meydanında karşı karşıya gelen tarafların liderleri, barış döneminde diplomasi masasında buluştu. Yunanistan Başbakanı Eleftherios Venizelos, 1930’da Ankara’ya gelerek Atatürk ve İsmet İnönü ile Türk-Yunan Dostluk Antlaşması’nı imzaladı.

Venizelos, 1934’te Nobel Komitesi’ne yazdığı mektupta Atatürk’ü Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdi. Mektubunda, “Küçük Asya Felaketi ertesinde saygın bir ulus devlet olarak yeniden doğan Türkiye’nin samimiyetle uzattığımız dostluk elini kabul etmesi, halklarımız arasında barışın temeli olmuştur. Bu barışın sağlanmasında en değerli katkıyı gösteren kişi Mustafa Kemal Paşa’dır” ifadelerine yer verdi.

Bugün, 103 yıl önce kazanılan Büyük Zafer, yalnızca bir askeri başarı değil; bağımsızlık, özgürlük ve Cumhuriyet’in temeli olarak tarihteki yerini koruyor.