Gizli şeker bombaları: Sağlıklı sandığınız bu besinler kan şekerinizi fırlatıyor!

Bir dilim lavaş, bir tabak mercimek çorbası ya da bir kase meyveli kefir... Sağlıklı seçimler gibi görünse de, kontrolsüz tüketildiklerinde diyabetliler için ciddi risk oluşturabilirler. Kan şekerinizi dengede tutmanın yollarını keşfedin!

KAN ŞEKERİNİZİ YÜKSELTEN SAĞLIKLI SANILAN BESİNLER

Sağlıklı beslendiğinizi düşünürken kan şekeri dengenizde sorunlar mı yaşıyorsunuz? Özellikle diyabeti olan bireyler için yalnızca ne yendiği değil, ne kadar yendiği de büyük önem taşıyor. Diyabet yönetiminde karbonhidrat tüketimi kilit rol oynar. Ancak karbonhidratları tamamen hayatınızdan çıkarmak çözüm değildir. Önemli olan, doğru türde karbonhidratı doğru miktarda tüketmektir.

BASİT VE KOMPLEKS KARBONHİDRATLAR ARASINDAKİ FARK

Karbonhidrat tüketirken özellikle basit karbonhidratlardan kaçınmak, kompleks karbonhidratları ise kontrollü miktarda tüketmek gerekir. Kompleks karbonhidratlar, kan şekerini daha yavaş yükseltir ve bu da diyabeti olanlar için daha uygundur. Ancak yine de porsiyon boyutlarına dikkat edilmelidir.

Yulaf ezmesi, tam buğday ekmeği, sebzeler ve süt ürünleri gibi glisemik indeksi düşük besinler sağlıklı tercihler arasında yer alır. Fakat bu gıdalar da fazla tüketildiğinde kan şekerini yükseltebilir. Bu nedenle diyabeti olan bireylerin, tükettikleri gıdaların karbonhidrat içeriğini ve türünü bilmeleri oldukça önemlidir.

KURU BAKLAGİLLER MASUM MU?

Kuru fasulye, nohut, yeşil mercimek gibi kuru baklagiller Türk mutfağının vazgeçilmezlerindendir. Ancak bu besinler sanıldığından daha fazla karbonhidrat içerir. Örneğin, 4 yemek kaşığı kuru fasulye yaklaşık 15 gram karbonhidrat içerir ki bu da bir dilim ekmeğe eşdeğerdir. Bu nedenle özellikle insülin diyeti uygulayanlar için porsiyon kontrolü şarttır.

SEBZE GÖRÜNÜMLÜ TEHLİKE: KIRMIZI BİBER

Renkli ve sağlıklı görünümüne rağmen kırmızı (kapya) biber, yüksek glisemik indeksli sebzeler arasındadır. Bir adet kırmızı biber yaklaşık 5 gram karbonhidrat içerir. Bu nedenle karbonhidrat sayımı yapan bireyler dikkatli olmalıdır.

PATATES: GİZLİ NİŞASTA BOMBASI

Patates, özellikle fırında veya haşlanmış olarak tüketilse bile dikkat gerektirir. 100 gram (yaklaşık 1 küçük boy) fırınlanmış patates 15 gram karbonhidrat içerir. Üstelik bu karbonhidratın büyük bir bölümü nişastadan oluşur. Bu da kan şekerinin hızla yükselmesi anlamına gelir.

MISIR: YAZIN GÖZDESİ, KAN ŞEKERİNİN DÜŞMANI

Yaz aylarında severek tüketilen haşlanmış mısır, ne yazık ki sağlıklı gibi görünse de diyabet açısından dikkat edilmesi gereken bir besindir. 1 koçan haşlanmış mısırda yaklaşık 21 gram karbonhidrat bulunur. Bu da 1,5 dilim ekmeğe eşdeğerdir. Mısır lif açısından zengin olsa da içeriğindeki nişasta nedeniyle kan şekerini hızlı yükseltebilir.

KAVUN VE KARPUZ: SERİNLETİR AMA LİFİ AZDIR

Yazın favori meyveleri arasında yer alan karpuz ve kavun, lif oranları düşük olduğu için glisemik indeksleri yüksektir. 200 gram karpuz veya kavun, ortalama 13-15 gram karbonhidrat içerir. Bu miktarın üzerine çıkıldığında, özellikle diyabetli bireylerde kan şekeri hızla yükselebilir.

EKMEK SEÇİMİNE DİKKAT!

Ülkemizde sıklıkla tüketilen beyaz ekmek, diyabeti olan bireyler için oldukça risklidir. 1 dilim (25 gram) beyaz ekmek yaklaşık 15 gram karbonhidrat içerir. Aynı miktarda karbonhidrat tam buğday ekmeğinde de vardır; ancak lif oranı sayesinde tam buğday ekmeği kan şekerini daha yavaş yükseltir. Bu nedenle beyaz ekmekten uzak durulmalı, yerine tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir.

LAVAŞ: GÖRÜNDÜĞÜ KADAR MASUM DEĞİL

İnce yapısı sayesinde zararsız gibi görünen lavaş aslında bir karbonhidrat deposudur. Bir adet lavaş (70-80 gram), yaklaşık 40 gram karbonhidrat içerir. Dürüm yapılırken genellikle iki adet kullanıldığı için bir porsiyon dürümden yaklaşık 80 gram karbonhidrat alınır. Bu da çoğu insanın günlük karbonhidrat ihtiyacının yarısı demektir!

UNLU ÇORBALAR: GİZLİ KARBONHİDRAT KAYNAĞI

Çorbalara kıvam katmak için kullanılan un, karbonhidrat miktarını artırır. Bir kase unlu çorba en az 10 gram karbonhidrat içerir. Eğer çorba ile birlikte ekmek de tüketilirse, kan şekeri dengesi kolayca bozulabilir. Bu nedenle özellikle diyabeti olan bireylerin, çorba yanında ekmek tüketmemeleri önerilir.

MEYVELİ YOĞURT VE KEFİR: MASUM DEĞİL!

Probiyotik açısından zengin olan yoğurt ve kefir, meyveyle birleştiğinde diyabetliler için sakıncalı hale gelebilir. 200 gram meyveli yoğurt veya kefirde yaklaşık 28 gram karbonhidrat bulunur. Bu karbonhidratın çoğu, meyve şekeri olan fruktoz ve ilave şekerden gelir. Bu nedenle sade yoğurt ve kefir tercih edilmelidir.

Görsel Kaynak: shutterstock