Kaliteli uyku ve kaliteli yaşam için sürekli uyuma haliyle nasıl savaşılır?

Geceleri yeterince uyusanız bile gün içinde uykuya direnemiyorsanız dikkat! Sıradan bir yorgunluk gibi görünen uyku hali ciddi bir rahatsızlığın belirtisi olabilir.

Uyku getiren yiyecek ve içecekler

Sağlıklı bir uyku için bu yöntemleri uygulayın!

UYKUNUN ÖNEMİ

Uykunun insan sağlığı üzerindeki etkisi sandığınızdan çok daha büyüktür. Kaliteli ve düzenli bir uyku:

- Stresi azaltır,

- Hafızayı güçlendirir ve dikkatin dağılmasını önler,

- Bağışıklık sistemini destekleyerek hastalıklardan korur,

- Protein sentezini artırır,

- Büyüme hormonu salgılanmasını sağlar,

- Solunum, dolaşım ve iskelet sistemi gibi temel işleyişleri düzenler,

- Depresyon riskini azaltır.

KAÇ SAAT UYUMALIYIZ?

Yaş gruplarına göre uyku ihtiyacı farklılık gösterir:

- Bebekler: 12-15 saat

- Çocuklar: 9-11 saat

- Yetişkinler: 7-9 saat

- Yaşlılar: 7-8 saat

HİPERSOMNİA: ÇOK UYUMA HASTALIĞI

Hipersomnia ya da hipersomnolens, kişinin yeterli uyumasına rağmen gün içerisinde aşırı uyuma isteği ve halsizlik yaşamasıyla karakterize nörolojik bir rahatsızlıktır. Gece 7-8 saat uyusa dahi gün içinde uykulu olma hali devam eder. Bu durum, bireyin günlük yaşam kalitesini düşürür, iş, okul ve sosyal hayatı olumsuz etkiler.

Hipersomnia 3 ana türde görülür:

1. NARKOLEPSİ

Genellikle 20’li yaşlarda başlar. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte hipokretin adlı bir nörokimyasalın eksikliğiyle ilişkili olduğu düşünülmektedir. Uyku ataklarına, halüsinasyonlara ve uyku felcine (uyku paralizisi) neden olabilir. Tedavi edilmezse katapleksiye yol açabilir; bu durum, ani bir duygu değişimi sırasında kişinin kaslarının kontrolünü kaybederek yere düşmesiyle kendini gösterir.

2. İDİOPATİK HİPERSOMNİA

Genellikle 25 yaşından önce başlar. Kişi uzun süre uyumasına rağmen dinç uyanamaz, gün içinde tekrar uyuma ihtiyacı duyar. Kronik bir seyir gösterir.

3. PERİYODİK HİPERSOMNİA (KLEINE-LEVINE SENDROMU)

Çoğunlukla ergen erkeklerde görülür. Belirli aralıklarla (ataklarla) ortaya çıkar ve 2-3 hafta sürebilir. Uyku artışı ile birlikte aşırı yeme (hiperfaji) ve cinsel dürtü artışı (hiperseksüalite) gibi davranış bozuklukları eşlik edebilir.

SÜREKLİ UYKU HALİ NEDEN OLUR?

Sürekli uyku hali, birçok farklı faktöre bağlı olarak gelişebilir. En yaygın nedenler şunlardır:

1. MEVSİMSEL DEĞİŞİKLİKLER

Özellikle kış aylarında gün ışığının azalması ve hareketsizlik, vücudu uyku haline hazırlar.

2. KALİTESİZ UYKU ALIŞKANLIKLARI

Yeterli saat uyunmuş olması kaliteli bir uyku anlamına gelmez. Uyku öncesi ekran kullanımı, rahatsız edici uyku ortamı veya geç saatlerde ağır yemekler gibi faktörler uykunun kalitesini düşürür.

3. HORMONAL DENGESİZLİKLER

Hipotiroidi gibi hormonal bozukluklar, metabolizmayı yavaşlatarak gün içinde sürekli uyku hali yaratabilir. Hamilelik gibi dönemlerde de hormonal değişimlerle birlikte uyku ihtiyacı artar.

4. VİTAMİN EKSİKLİĞİ

B12, D vitamini ve demir eksikliği, enerji üretimini sekteye uğratarak uyku haline neden olur. Özellikle çocuklarda bu eksiklikler dikkatle değerlendirilmelidir.

5. DEPRESYON

Depresyon, uyku düzenini bozar ve gün boyunca bitkinlik, uyuma isteği gibi belirtilerle kendini gösterir. Çocuklarda da görülebilen bu durum, çocukluk çağı depresyonunun bir işareti olabilir.

UYUMA İSTEĞİNE DİRENMEK İÇİN 8 PRATİK YÖNTEM

Modern yaşamın getirdiği stres ve uyaranlar nedeniyle uykusuzlukla baş etmek zorlaşabiliyor. Ancak bazı küçük değişikliklerle uyku kalitenizi artırabilirsiniz.

1. GÜNE 2 BARDAK ILIK SUYLA BAŞLAYIN

Sabahları içeceğiniz su, vücudu canlandırır, tansiyonu dengeler ve uyku halini azaltır.

2. KAFEİNLİ İÇECEKLERİ SABAH TÜKETİN

Çay ve kahve tüketimini sabah saatleriyle sınırlayın. Kafein gece uykunuzu bozarak gündüz uykulu olmanıza neden olabilir.

3. GAZLI VE ŞEKERLİ İÇECEKLERDEN KAÇININ

Bu içecekler, ani kan şekeri yükselmesine ve ardından çöküşe neden olur. Yerine su veya meyve tercih edin.

4. HAREKET EDİN

Ofis ortamında bile kısa yürüyüşler yapmak, kan dolaşımını artırarak enerji seviyenizi yükseltir.

5. SAĞLIKLI BİR KAHVALTI YAPIN

Enerjinizi artıracak protein ve lif açısından zengin kahvaltılar, gün boyunca uyanık kalmanıza yardımcı olur.

6. KAN ŞEKERİNİZİ DENGELEYİN

Şekerli atıştırmalardan uzak durun. Karmaşık karbonhidratlar (tam tahıllı krakerler gibi) daha dengeli enerji sağlar.

7. TEMİZ HAVA ALIN

Kapalı ve havasız ortamlar uyku getirir. Ortamınızı sık sık havalandırın, gün içinde dışarı çıkarak temiz hava alın.

8. GEÇMEYEN UYKU HALİNİ CİDDİYE ALIN

Tüm önlemleri almanıza rağmen hâlâ sürekli uyuyorsanız bir uzmana danışın. Kansızlık, uyku apnesi, tiroid sorunları ya da vitamin eksiklikleri gibi nedenler olabilir.

Görsel Kaynak: istockphoto/shutterstock